Тарихий факт

Дунёга ҳукмронлик қилиш мақсадида немис-фашист босқинчилари томонидан бошланган Иккинчи жаҳон уруши инсоният тарихидаги энг даҳшатли саҳифа сифатида муҳрланиб қолади. Уруш туфайли дунё бўйича эллик миллиондан ортиқ инсон халок бўлди. Минглаб шаҳар ва қишлоқлар вайронага айланди. Инсоният тараққиёти бир неча ўн йилларга ортга сурилди.

Уруш даҳшатлари жуда кўп мамлакатлар, халқларни ўз домига тортди. Жумладан, ўзбек халқи ҳам ушбу урушда минглаб асл ўғлонларидан айрилди. Ўзбекистонликлар Россия, Украина, Беларусь, Болтиқбўйи ҳамда Европа давлатларини фашистлар зулмидан озод қилишда жасорат, қаҳрамонлик намуналарини кўрсатди. Минг афсуски, ўша жангларда минг-минглаб юртдошларимиз жонини фидо қилди.

- Иккинчи Жаҳон уруши бошланиши арафасида Андижон вилояти аҳолиси 614,5 минг кишини ташкил этган, - дейди Андижон давлат университети профессори Рустамбек Шамсутдинов. - Шундан 97,5 минг нафар киши ёки вилоят жами аҳолисининг 15,6 фоизи урушга сафарбар этилган. Уруш бутун халқимиз қатори андижонликлар учун ҳам улкан йўқотишлар, кулфатлар келтирган.

Урушдан 43,5 минг нафар андижонлик йигит юртига  қайтмади. Ана шу йигитлар жанггоҳларда ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган. Фронтга кетганларнинг 54 минг нафари Андижонга қайтган. Бироқ уларнинг 40,9 минг нафари урушда ногирон бўлиб қолган эди.

Собиқ совет армияси сафларида фашизмга қарши олиб борилган курашда ўзбек жангчилари, хусусан, андижонлик жангчилар ҳам мардлик, жасорат намуналарини кўрсатган. Иккинчи Жаҳон урушида кўплаб андижонлик жангчилар ўша даврнинг энг юксак мукофоти - Совет Иттифоқи Қаҳрамони унвонига сазовор бўлган.

Останақул Шокиров, Осман Яқубов, Абдулазиз Йўлдошев, Тўхтасин Мирзаев, /улом Ёқубов, Сульги Лутфуллин сингари қаҳрамонларнинг жанглардаги мардлик ва жасорати  ҳақида жуда кўп гапириш мумкин.

 Ана шу қаҳрамонлардан бири Абдулазиз Йўлдошев Марказий фронт 13-армия 8-ўқчи дивизия 229-ўқчи полки 6-ротаси командири бўлган. У Кўрғонтепа тумани Хонобод қишлоғида туғилиб ўсган. қишлоқ мактабида ўқитувчи бўлиб ишлаган. 1939 йилда ҳарбий хизматга чақирилиб, рус тилини яхши билганлиги, раҳбарлик салоҳияти ҳисобга олиниб, ҳарбий билим юртига ўқишга юборилган. 1942 йилда Харьков пиёда қўшинлар ҳарбий билим юртини тамомлаб, лейтенант унвонини олган.

 1942 йилдан Марказий, Брянск, 1-Украина фронтларидаги уруш ҳаракатларида қатнашган. Айниқса, Десна ва Днепр дарёларини кечиб ўтишдаги жангларда ўз ротаси билан юксак қаҳрамонлик намуналарини кўрсатган.

Жангларда кўрсатган жасорати ва мардлиги учун СССР Олий Совети Президумининг 1943 йил 16 октябрдаги қарори билан Абдулазиз Йўлдошев "Қизил Юлдуз" ордени, Совет Иттифоқи Қаҳрамони унвони билан тақдирланган.

Фашизмга қарши жангларда бу каби матонат, мардлик кўрсатган юртдошларимиз номи тарих саҳифаларига абадий муҳрланган.  Озодлик учун курашган инсонлар хотираси ҳеч қачон унутилмайди, халқимиз қалбида мангу яшайди.

Фахриддин ИБАЙДУЛЛАЕВ

Хотира мангуга битилган дастхат,

Йилларда топталган инсон қадри у,

Урушгоҳ, ситамгоҳ, қонга чайилган

Замину Ватаннинг битмас дарди у.

Хотира муқаддас, хотира азиз.

Урушга тикилди неча мард жони.

Қора қонлар сочди фашист юзига,

Акам деб йиғлаган сингиллар доди.

Рўзғор боши бўлган аёлни ҳар тун,

Тушларин ўғирлар шаҳидлар қони.

Ўғли тишлаб кетган нонни уватар,

Юрак чангаллаган она фиғони.

Чимилдиқ ичида очилмаган гул,

Қишлоқда олади келинчак номин.

Ёр-ёр садосида беҳиштга кўчар,

Гулин ҳидлолмаган мардлар майдони.

Урушга отланган ота шаънидир,

Қизлар иффатию, йигит иймони.

Ҳар тонг Аршга қадар тинмай йўлланар,

Отасиз уйғонган диллар исёни.

Жаннат эшиклари очилсин, мудом

Мангуга битилсин мардларнинг номи.

Эрклик, тинчлик, она юрт учун,

Кўкка кўтарилган руҳларга... омин!

Гулирухсор УММАТОВА,

Республика ёш ижодкорлар семинари иштирокчиси.

Вилоятимизда Хотира ва қадрлаш куни ҳамда фашизм устидан қозонилган ғалабанинг 78 йиллигига бағишланган тадбирлар бўлиб ўтди.

Хотира ва қадрлаш кунининг асосий тадбирлари Андижон шаҳри марказидаги Хотира хиёбонида ўтказилди.

Ватан, унинг эрки ҳамда озодлиги йўлида қанча-қанча мард ва жасур ватандошларимиз азиз жонларини фидо қилган. Уларнинг қаҳрамонликлари, кўрсатган жасоратлари ҳеч қачон унутилмайди. Тадбирда уларнинг порлоқ хотиралари ёдга олинди.

Дастлаб Иккинчи жаҳон уруши даврини акс эттирувчи кўргазмалар, саҳна кўринишлари намойиш этилди. Шундан сўнг вилоят ҳокими Шуҳратбек Абдураҳмонов бошчилигида уруш ва меҳнат фахрийлари, ҳарбийлар, кенг жамоатчилик вакиллари ҳамда ёшлар томонидан Андижон шаҳри марказидаги Хотира хиёбонига ўрнатилган мотамсаро она ҳайкали пойига оркестр садолари остида гулдасталар қўйилди.

Тадбирда сўз олганлар томонидан Иккинчи жаҳон урушида Андижон вилоятидан 97 минг нафардан зиёд йигитлар қатнашганлиги,  бугунги кунда ана шулардан фақатгина олти нафари ҳаёт бўлиб, улар давлатимизнинг доимий эътибори ва халқимизнинг юксак ардоғида умргузаронлик қилаётганликлари таъкидланди.

Урушнинг суронли дамларини бошидан кечирган уруш ва меҳнат фахрийларига узоқ умр, сиҳат-саломатлик тиланди.

Шундан сўнг Хотира майдонида ҳарбий оркестр садолари остида ҳарбий парад ўтказилди.

Восит АҲМАТХОНОВ

Орамиздаги аёллар

"Сут, қатиқ, қаймоқлар келди-и-и-и!"...

Эрта тонгда кўп қаватли уйда яшовчиларни кўпинча соат жиринглаши эмас, мана шундай овоз уйғотади. "Дом"лар орасида жаранглаб, акс-садо бериб чиққани учун бу овозни жуда кўпчилик эшитади.

Шаҳарликларни сут маҳсулотлари билан таъминлаб турувчи аёллар тирикчилик ташвишида сиз уйғонмасингиздан аввалроқ "дом"лар ҳудудига етиб келишади. Нонуштага ёғликкина сут ичмоқчи, сутли бўтқа ёки ширгуруч емоқчи бўлганларга янги соғилган сут эшигининг тагига келиши мойдай ёқади, албатта.

Сут сотувчилардан бири - Гулмиранинг овози жуда ширали. Ҳар гал эшитганимда "шу қиздан яхши хонанда чиқарди-да", деб қўяман.

Гулмира Олтинкўл туманининг Маслаҳат қишлоғидан. Олти нафар фарзанди бор, 5 қиздан сўнг ўғиллик бўлган аёл катта рўзғор камчиликларини тўлдириш учун турмуш ўртоғи билан баб-баравар ҳаракат қилади. Сигирини соғиб, қатиқ ивитади, қаймоқ тайёрлайди, сариёғ куйдиради, буюртма қилганларга сутнинг ёғини олмасдан қайнатиб олиб келади. Камига қўшниларининг сут-қатиғини ҳам сотиб беради.

- 30 йилдан бери шу иш билан шуғулланаман, - дейди Гулмира Азизова. - Фақат сут маҳсулотларигина эмас,   томорқамиздан нимаики чиқса, сотгани олиб келаман, "дом" да яшайдиганлар буюртма беришади. Бу ердагилар билан худди қон-қариндошдай бўлиб кетганман. Мавсумга қараб, қишда кўпроқ сариёғ, тузламалар, иликузилди пайтда сумалак, кўкчучвара, гилос пишиғида гилос, бодринг-помидор, компотлар, хуллас, бекор ўтирмайман. Мана, ҳадемай томорқамизга экилган картошка етилади, униям кавлаб сотамиз.

- Сигирингиз неча литр сут беради? - қизиқиб сўрайман Гулмирадан.

- Бир кунда 2 маҳал соғамиз, 7-8 литр сут беради. Сути қуюқ ва ёғли. Илгари уч маҳал ҳам соғардик. Қачон соғсак сут чиқаверарди. Ҳозир бузоғи анча катта бўлиб қолган, ўзиям қариб қолди. Ахир 7 та туғди-да. Яна бир сигирим болалаш арафасида. Туғса, униям сут-қатиғи рўзғорга ҳарна ёрдам бўлади.

Гулмиранинг айтишича, турмуш ўртоғи "болам-чақам, уй соламан, қиз узатаман", деб хорижда ишлаб юрибди. Икки йил олдин ишлагани кетган эркакнинг анчагача ишлари юришавермади. Қизлари бирин-кетин бўй етиб келяпти. Уларни узатиш учун сеп-сидирға керак, еб-ичиш, тўловлар, кунда-куноша харажат чиқади. Шундай пайтда бекор ўтириб бўлармиди?!  "Эр хотин - қўш хўкиз", деб бекорга айтишмаган, ахир. Аёл қизларини ёнига олиб томорқага экин экади, хамир қориб, нон ёпади, сигир соғиб, таппи юмалатади, кези келса лой қориб, ғишт қуяди. Тушган деворларни тиклаш, оқлаш ҳам ҳозирча ўзининг гарданида.

-        Худога шукр, эримнинг ишлари ўнгланиб, пул юборишни бошлади. Ундаям юборган маблағига қурилиш учун ёғоч-тахта, шиферлар олиб қўйдик. Аста-секин қурилишниям бошлаймиз. Унинг топгани шунақа катта харажатларга кетса, менинг кундалик топган пулим    рўзғорга етиб турибди. 50 минг сўм топаманми, 100 минг сўмми, борига шукр қиламан. Муҳими, баракасини берсин, - дейди Гулмира.

У ҳалол ишлаб топган пулларига сеп қилиб, икки қизини узатди, неваралар кўрди. Учинчи қизини тиббиёт билим юртида ўқитяпти, яна икки қизи ёнида, бири сут маҳсулотлари тайёрлашда онасига ёрдам берса, бири бозорга чиқиб, идиш-товоқ сотади. Ёлғизгина ўғли ҳам қишлоқ боласи эмасми, меҳнатдан қочмайди, тантиқланмайди.

-        Қора товуқнинг тухумини кўп сўрашганига ўғлимга товуқ, курка олиб берганмиз. Шуларни боқиб, ҳар куни менга тухум топширади, - дейди кулиб Гулмира.

-        Мана, қизларим катта бўлиб ёнимга кириб қолди. Баъзан,  "ая, бўлди, ишламанг, уйда ўтиринг, чарчаб қоласиз, дадам ишлаяпти-ку", деб қолишади. Уйма-уй юриб сут-қатиқ сотганимга уялишса керак-да (кулиб). Беш қизи бор хотиннинг чарчашга, бекор ўтиришга ҳаққи йўқ, деб ҳазиллашаман.

Юзидан хушнудлик, лабидан кулги, тилидан шукроналик узилмайдиган бу аёлни ҳар кўрганимда кайфиятим кўтарилади. Қанийди, ўзбек аёлларининг ҳаммаси ҳам шундай меҳнаткаш, сабрли, оиласига вафодор, турмуш ўртоғига елкадош, солиҳа бўлса.  

Муаззамхон ИБРОҲИМОВА

Ҳаёт мушоҳадалари

Қуш уясида кўрганини қилади, дейдилар. Маънавий муҳит барқарор бўлган, боз устига интернетдан фойдаланиш борасида ижобий кўникмага эга бўлган кўплаб ёшлар ана шу неъматдан унумли фойдаланиб,юксак натижаларга эришмоқда, нурли келажак йўлидан дадил одимламоқда. Минг афсуски, ота-онасининг  кўп  вақти ишда ўтиб , фарзандларига    беэътиборроқ бўлаётган  муҳитда ўсаётган айрим болалар эса ўша интернетдан турли хил ўйинлар, ахлоқсиз, алламбало маълумотлар билан танишиб, вақтни беҳуда совураётгани ҳам  бор гап.

Ана шу жараёнда тўғри йўлни танлашда сиз асло адашманг, қадрли тенгдош!

Тўхликка шўхликми, ёки ...

Бир саховатпеша инсон бева-бечоралар , фақир-мискинлар ва етим-есирлар ҳолидан хабар олиб,моддий ёрдам бериб мурувват эшигини очмоқда. Иккинчи бир бой кимса эса ёлғизгина фарзанди учун ўнлаб хонаси бор данғиллама иморат қуриш билан банд, ҳовлисида сўнгги русумдаги машиналар  ҳам савлат тўкиб турибди. қайсидир эҳтиёжманд кимсага  ёрдам беришга келганда эса, сесканмай  пул йўқ, дейишдан уялмайди.  Сизчи, сиз қайси йўлни танлайсиз`

Аллоҳ берган тўкин неъматлар шукронаси учун эҳсон қилиб турасизми`!

Эрк ва ҳурликни ҳамиша қадрланг!

Бир ноҳақ қамалган инсон панжара ортида йил, ой, кун, соат ва ҳатто дақиқаларни санаб озодликни,эркинликни қўмсаб нафас олаяпти. Бошқа бир инсон эса ҳаётда куннинг ярмини уйқуга, ярмини еб-ичишга ва ўткинчи дунё матоҳларига сарфлаб яшамоқда.  Инсон ҳар қандай неъматнинг қадрига етиб, ғанимат билиб яшаши лозим. Шундагина у мазмунли хаёт кечиради, жамиятда ўз ўрнини топа олади. Бугун орамизда улуғ неъматларнинг қадрига етмасдан яшаётганлар оз эмас. Танангизга ўйлаб кўринг, ана шундайлар тоифасига қўшилиб қолманг. Айниқса, эрк ва хурликни ҳамиша қадрланг.

Маҳфуза ИСОМИДДИНОВА,

Aндижон давлат чет тиллар институти талабаси.

Buloqboshi tumanimizning 46-Ixtisoslashtirilgan Davlat umumta'lim maktabida "Iste'dod" nomli to'garak tashkil etilgan. Mazkur to'garagimizda 25 nafar o'quvchi yoshlar adabiyot sirlaridan ta'lim olishadi. Iste'dodli o'g'il-qizlarning ijodiy ishlarida vatan madhi, ona tasviri, tabiat mo'jizalari o'z aksini topgan. Yosh qalamkashlar she'riyatning asl mohiyatini anglash istagida badiiy kitoblar mutolaasi va barmoq vazni saboqlari bilan muntazam shug'ullanib kelishmoqda. Ular adabiyot kelajagining gulg'unchalaridir. Ulardan Oyshaxon Ablakimova, Jannatoy Kozimjonova  va Ruxshona Avazbekovalar bizning yosh, faol  shoiralarmizdir. Shogirdlarimning intiluvchanligi, ma'naviyatliligi va jo'shqin shijoatga to'la g'ayratini ko'rib, ulardan faxrlanaman.

Oybarchin QO'SHOQOVA,

Buloqboshi tumanidagi

 46- IDUMning   ijodiy-madaniy masalalar bo`yicha targ`ibotchisi.

Ota-onam

Mening onajonimning

Qo`llari juda shirin.

Otajonimning esa

Mehnatdan chiqmas qo`li.

Onajonim biz uchun

Borini qilgay fido.

Otajonim har onin

Oydinoy HАBIBULLАEVА,

5- sinf o`quvchisi.

Kitob

Kitob -bilim bulog`i

Yaxshilarning o`rtog`i.

Kitob- nurli istiqbol

Kelajakka yo`l iqbol.

Kitob mening yo`ldoshim

Boshimdagi quyoshim.

Jannatoy KOZIMJONOVА,

5- sinf o`quvchisi.

Bahor

Fasllar kelinchagi

Bahoroy kirib keldi.

Qanot yozib ortidan

Qaldirg`och uchib keldi.

Hamma shod - hurram

Uchirar varrak.

Tarnovdan yerir

Barcha sumalak.

Ota-onam

Shukr senga Ollohim

Bordir mening panohim.

Boshimda turar tojim

Davlati Otajonim.

Аrdoqlay ulug` zotni

Tanitdirgan hayotni.

Jannatningdir kaliti

Rayhonim Onajonim.

Tan-u jonin sog` qilgin

Baxtimga omon qilgin.

Inshoolloh jannatda

Doimo birga qilgin.

Oysha АBLАKIMOVА,

5- sinf o`quvchisi.

Sensizlik yurtiga ketyapman

Ismingdan yayragan tilimni

Ishqingdan yashnagan dilimni

Qaniydi, o'tolsam bahridan

 Ketolsam muhabbat shahridan.

Yuragim sensiz-da ursaydi

Yodingdan uzooqda yursaydim.

Ko'zlarim ko'zlaring taniydi,

Qaniydi, unutsam qaniydi...

Diydoring vasfidan kechsaydim,

Dildagi tugunni yechsaydim.

Qaniydi, aldolsam o'zimni

Haydolsam ko'zimdan yuzingni...

Bas. Yetar. Yasholmam bu alfoz

Ketaman, manimsiz qolgin soz.

Ming yillik qiynoqni yengyapman

Sensizlik yurtiga ketyapman.

Oybarchin QO'SHOQOVA,

Buloqboshi tumanidagi

46- IDUM targ'ibotchisi.

Ijodkor o`quvchilar safi ortmoqda

Jalaquduq tumanidagi 62- davlat ixtisoslashtirilgan umumta`lim maktabida “Hilol” deb nomlangan adabiy to`garak faoliyat olib bormoqda. To`garakka adabiyotga, she`riyatga qiziqqan 48 nafar o`quvchi yoshlar jalb etilgan. To`garak mashg`ulotlari orqali bolajonlarga ijodkorlik, ijodiy yo`nalishlarning o`ziga xos jihatlari haqida bilim va ma`lumotlar berib borilmoqda. Bu esa o`z navbatida ularning ijodiy jihatdan yanada faol bo`lishga, adabiyotga oid bilimlarini boyitishga yordam bermoqda.

Mashg`ulotlar samarasi o`laroq, o`quvchilarimizning she`riy mashqlari mazmunan boyimoqda, ijodkorlarimizning yangi- yangi qirralari ochilmoqda. Quyida maktabimiz ayrim o`quvchilarining ijod namunalaridan e`tiboringizga havola etamiz.

Nargiza TO`RABOEVA,

Jalaquduq tumanidagi 62-DIUMning ijodiy-madaniy masalalar bo`yicha targ`ibotchisi.

QAYERDASIZ, MUHAMMAD YUSUF?

She'rlaringiz o'qiyman sevib,

Butun fikr-u vujudim berib.

Bir she'r yozdim so'zlarni terib,

Qayerdasiz, Muhammad Yusuf`?

Mehringizni qalblarga solib,

Yashardingiz ko'ngildan yonib.

Yoshligingiz Anjonda qolib,

Qayerdasiz, Muhammad Yusuf`?

Sodda yashash sizga yarashib,

Hofiz do'stlar she'rlar talashib.

Hozirgacha sizni eslashar,

Qayerdasiz, Muhammad Yusuf`?

Vatan uchun hamisha kuyib,

Tanti xalqni jonidan suyib.

Xotirlaymiz har kuni turib,

Qayerdasiz, Muhammmad Yusuf`?

Nargiza TO'RABOEVA,

Jalaquduq tumani  62-DIUM targ'ibotchisi.

BAHOR

Bahor keldi uyalib,

Yashil ko'rpa to'shalib.

Qizg'aldoqqa burkanib,

Daraxtlarga suyanib.

Bog'larida bulbullar,

Oshyon qilib sayrashar.

Birgalikda zavqlanib,

Xursandlikdan o'ynashar.

Qo'zichoqlar yayrashar,

Bir-birlarin quvlashar.

Gullardagi kapalak,

Bahordan berar darak.

Mohidavron O'KTAMBEKOVA,

 5- sinf oquvchisi.

VATAN

Sen men uchun yuksak, qadrdon,

Har qadamim yursam guliston.

Ertaklarda yo'qdur bu doston,

Vatan, seni jondan sevaman.

Har bir inson Vatanim deydi,

Shu maskanning donini yeydi.

O'z  uyida gullab-yashnaydi,

Vatan, seni jondan sevaman.

Sen uchun men kuysam arziydi,

Chin yurakdan suysam arziydi.

Mehring qalbdan tuysam arziydi,

Vatan, seni jondan sevaman.

Charos AKROMOVA,

  5- sinf oquvchisi.

JONKUYAR USTOZIMIZ

Otaday hamrohimiz,

Onaday hamrohimiz.

Maktabda chirog'imiz,

Jonkuyar ustozimiz.

Endi biz ulg'ayyapmiz,

Barchasini bilyapmiz.

Qalbimizda qoldi iz,

Jonkuyar ustozimiz.

Mushtariy TOHIROVA,

5- sinf oquvchisi.

Шифокор минбари

Бачадон миомаси, бу аёлларда энг кенг тарқалган хасталиклардан бири бўлиб, барча гинекологик касалликлар ичида 40 фоизгача учраши мумкин. Бачадон миомаси аста-секинлик билан бачадонда жуда кичик шишларнинг пайдо бўлишидан бошланади.

 Ушбу хасталик билан боғлиқ асосий шикоятларда кўпинча беморларда қориннинг пастки қисмида оғриқ, жинсий йўллардан қонли ажралмалар юзага келиши, оғир ва узоқ муддатли ҳайз кўриш каби белгилар кузатилади. Ана шу ҳолат кузатилганда бемор кичик чаноқ аъзолари ультратовуш ташхиси текширувидан ўтиши мақсадга мувофиқдир.

Нима учун миома хавфли? Таҳлилларга кўра, мураккаб ва ўтказиб юборилган ҳолатларда миома бачадоннинг бутун юзасига ўсиши ва таъсир қилиши мумкин, бу эса бутун бачадонни олиб ташлашга олиб келиш эҳтимолини оширади.

Aфсуски, миомани консерватив даволаш фойдасиз бўлиб, кўпинча самарали натижалар бермайди. Шунинг учун бачадон миомасини жарроҳлик йўли билан олиб ташлаш самаралироқдир.

Яқин йилларгача аёлга бачадон миомаси ташхиси қўйилса, "унда саратон жараёни бошланди" деб ҳисобланиб, миомани келтириб чиқарган шишлар бачадон билан бирга олиб ташланар эди. Лекин кейинги даврга келиб, бу касалликка, яъни бачадондаги шишларнинг пайдо бўлишига оддий ортиқ каби қараладиган бўлди. Бу шишлар саратон бошланишига олиб келмаслиги исботланди.

Бундан ташқари, аввал бачадон миомаси аёлларнинг 30 фоизида учраган бўлса, ҳозирги кунда 30 ёшдан ошган аёлларнинг 80 фоизида бачадон миомаси касаллиги мавжудлиги аниқланди. Бачадон миомаси кўпинча симптомлар(белги)сиз ўтади. Шунинг учун кўпчилик миома мавжудлиги ҳақида беморнинг ўзи ҳам билмаслиги мумкин. Бачадон миомаси кўп туққан ва боласини кўкраги билан эмизган аёлларда кам учрайди.

Бачадон миомаси келиб чиқишига нима сабаб бўлиши мумкин?

Аёлнинг гормонал фони нормада эмаслиги (эстрогенларнинг кўплиги, прогестерон ишлаб чиқилиши сустлиги ва ҳоказо) сабаб юзага келади. Бачадон миомаси аста-секинлик билан бачадонда жуда кичик шишларнинг пайдо бўлишидан бошланади. Бу шишларнинг ривожланиб кетишига қуйидагилар таъсир кўрсатиши мумкин:

-        аборт, ҳайз келиш муддатларининг бузилиши, аденомиоз, аёл организмидаги гормонал бузилишлар, юрак-томир тизимининг айрим касалликлари, анемия, ортиқча семириш, жарроҳлик аралашуви (бачадонни тозалаш, бачадон операцияси), эндометриоз.

Бачадон миомасини қандай аниқлаш мумкин?

Ультратовушли диагностика (УТД) орқали миомани келтириб чиқарувчи бачадондаги кичик шишларни аниқ диагностика қилиш мумкин. Бунда шишлар туфайли бачадон ҳажми ўзгаргани учун шишлар ҳажми ҳафта билан ўлчанади. Ҳомиланинг нечанчи ҳафтасига шишлар ўлчами мос келишига қараб, "7-8 ҳафталик" ёки ўтиб кетган ҳолларда "12 ҳафталик" шиш деб аталади. Шишларни ҳали ўсмасдан туриб диагностика қилиш учун эса бемор мунтазам шифокор назоратида бўлиши лозим.

Бачадон миомасини даволаш усуллари:

- дори ёрдамида даволаш;

- халқ табобати усулида (зулук курси, иглорефлексотерапия, картошка шарбати, шифобахш гиёҳлар йиғмаси, очлик курслари);

- бачадон артерияларини эмболизациялаш (бачадондаги шишларни қон билан таъминловчи йўлни йўқ қилиш);

-  шишларни консерватив йўқ қилиш (лапороскопия);

-  кучли ультратовушли даволаш;

-  бачадонни олиб ташлаш.

Вақтида аниқланган ҳажми 2-2,5 сантиметрдан ошмаган бачадон шишларини оддий гормонал ва халқ табобати усулларида даволаш билан йўқ қилиш мумкин. Шунинг учун касалликни ўтказиб юбормаслик уни даволашда енгиллик яратади.

Бачадон миомасининг олдини олиш учун нима қилиш керак?

- йилда бир марта бачадонни УТД қилиш лозим;

-        кичик бўлса-да, шишлар аниқланган ҳолда дарҳол даволаниш;

-        мунтазам равишда гинеколог кўригида бўлиш.

Касалликни даволаш албатта, мутахассис шифокор назорати остида олиб борилиши лозим. Даволаш дори-дармонлар, жарроҳлик йўли орқали амалга оширилади. Даво муолажасининг қай бирини танлаш, тўлиқ текширувдан сўнг, миома ҳажми ва турига қараб амалга ошириш шифокор томонидан белгиланади.

Сурайёхон ЗИЯЕВА,

Нилуфар ИШАНЧАЕВА,

Республика ихтисослаштирилган Онкология ва радиология илмий-амалий Тиббиёт маркази Андижон вилояти филиали шифокорлари.

Юрт ҳимояси - муҚаддас бурч

Хонобод шаҳрида жойлашган ДХХ Чегара қўшинлари тасарруфидаги ҳарбий қисмда муддатли ҳарбий хизматни ўташни бошлаган аскарларнинг Ватанга қасамёд қабул қилишига бағишланган тантанали маросим бўлиб ўтди.

Хонобод шаҳридаги ҳарбий қисм сержант ва офицерлари, аскарларнинг ота-оналари ҳамда кенг жамоатчилик вакиллари иштирок этган тадбирда сўз олган ҳарбий қисм командири, подполковник Х. Рўзиқулов ва бошқалар томонидан мамлакатимиз Қуролли Кучларида амалга оширилаётган ислоҳотлар юқори самаралар бераётганлиги, ҳарбий хизматчиларнинг хизматни юқори савияда ўташлари учун зарур шарт-шароитлар яратилганлиги алоҳида таъкидланди.

Ўзбекистон мадҳияси янгради. Сўнг кенг майдон узра саф тортган ҳарбий аскарлар тантанали равишда Ватанга қасамёд  қилдилар.           

Ҳарбий қисмда аскарларнинг жанговор ва жисмоний тайёргарлигини, маънавий-маърифий билимларини ошириш учун зарур барча шароитлар яратилган. Кенг жамоатчилик вакиллари, ота-оналар аскарларнинг хизмат ва яшаш шароитлари билан яқиндан танишдилар.

-        Ҳарбий қисмда фарзандларимиз учун яратилган шарт-шароитлар билан танишдик, - дейди Сурхондарё вилояти Шўрчи туманидан хизмат бурчини ўташ учун келган оддий аскар Ботиржон Шариповнинг онаси Ферузахон Суюнова. - Очиғи, бу ердаги шароитларни кўриб, жуда хурсанд бўлдик. Хизматни аъло даражада ўташ учун барча қулайликлар ва имкониятлар яратилган. Ишонаманки, фарзандларимиз ана шу имкониятлардан оқилона фойдаланиб, юрт  ҳимояси йўлида муносиб хизмат қилади.

Тадбир доирасида ҳарбий хизматчиларнинг кўргазмали чиқишлари, ҳарбий оркестр ва бадиий жамоалар томонидан намойиш этилган концерт дастури барчага хуш кайфият улашди.

Бобуржон ОЛТИБОЕВ,  лейтенант.

Ҳаёт - ибрат мактаби

Олтинкўл туманида "Китоб - ҳаётни яратувчи мураббий" деб номланган маънавий-маърифий тадбир бўлиб ўтди.

Инсон ақлий салоҳияти, маънавиятининг юксалишида китобнинг ўрни ва роли беқиёс. Зеро, китоб туфайли дунёқарашимиз такомиллашиб, тафаккуримиз бойиб бораверади. Не-не улуғ зотлар китобга ошно бўлиб, етукликка эришган, комил инсон даражасига етишганлар. Дарҳақиқат, улуғ ёзувчилардан бири: "Ўзимдаги барча яхши хислатлар учун китоб-лардан бир умр миннатдорман", деган эди. Унинг фикри нечоғли тўғри эканлигини маънавияти юксак ҳар бир инсон чин қалбдан ҳис этиши шубҳасиз.

Республика Маънавият ва маърифат маркази Андижон вилояти бўлими ташаббуси билан Олтинкўл туманидаги Садда маҳалласида яшовчи, хонадонида катта кутубхона ташкил этган, китобхон оила сифатида эътироф топган Адолатхон ая Ортиқова уйида китобхонлар, маҳалла фаоллари, ёшлар иштирокида ташкил этилган тадбирда китоб билан боғлиқ ана шу жиҳатлар хусусида атрофлича сўз юритилди.

Тадбирда хонадон соҳибаси, ҳозирда кексалик гаштини сураётган  Адолатхон ая Ортиқованинг ибратли ҳаёт йўли, хонадонида 2 минг нусхадан зиёд китоб жамлаб, кутубхона ташкил этганлиги ҳақида фикр ва мулоҳазалар билдирилди.

Оддий қишлоқ аёли Адолатхон ая нафақага чиққунга қадар жамоа хўжалигида оддий ишчи бўлиб ишлади. Уй, дала юмушлари, фарзандлар тарбияси билан банд бўлди. Лекин у болалигидан китобга ўзгача меҳр қўйган эди. Бўш қолди дегунча китоб ўқирди, китоб ўқишни таниш-билишлари, ёшлар орасида тарғиб қилди. Китобга, китоб мутолаасига бўлган қизиқишнинг янада юксалишида кейинчалик унга раҳматли турмуш ўртоғи Мўйдинжон Артиқов мададкор бўлди, уни ҳамиша қўллаб-қувватлади.

Ҳаётда ҳамиша китобга ошно бўлган Адолатхон ая фарзандларининг барчасини ўқитди, олий маълумотли қилди. Оқилалиги, билимдонлиги билан оилада, маҳалла аҳли ўртасида ҳурмат-эътибор топди.

Бугун Адолатхон ая хонадонида ташкил этилган кутубхонадан нафақат фарзанд ва набиралари, балки бутун маҳалла ёшлари баҳраманд бўлмоқда. Энг муҳими, ушбу хонадондан китобхон ёшлар сира аримайди.

 Тадбир иштирокчилари томонидан китоб ўқиш, аҳоли, айниқса, ёшлар ўртасида китоб мутолаасини кенг тарғиб этиш, хонадонларда кутубхона ташкил этишдек хайрли ишларни, бу борадаги илғор тажрибаларни кенг оммалаштириш юзасидан таклиф, фикр ва мулоҳазалар билдирилди.

Якунда тадбирда фаол қатнашган бир гуруҳ ёшларга Республика Маънавият ва маърифат маркази Андижон вилояти бўлими томонидан эсдалик совғалари, китоблар жамланмалари ҳамда ўқув қуроллари  топширилди.

Зилола ТОШТЕМИРОВА,

Республика Маънавият ва маърифат маркази вилоят бўлими раҳбари.