(20-сон) 2017 йил - Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили

кўнгилларга хушнудлик, ёшларга шижоат улашди

 Гўзал ва мафтункор Хонобод шаҳрида "Хонобод таровати" анъанавий ёшлар фестивали бўлиб ўтди.

Вилоят ҳокимлиги, хотин-қизлар қўмитаси, "Камолот" ёшлар ижтимоий ҳаракати вилоят кенгаши ва бошқа қатор ташкилотлар ҳамкорлигида халқ сайли тарзида ташкил этилган фестиваль тадбирларида нафақат, хонободликлар, балки вилоятимизнинг барча туман ва шаҳарларидан келган меҳмонлар, ёшлар иштирок этди.

Фестивалда сўз олганлар томонидан президентимиз раҳнамолигида мамлакатимизда жорий - Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йилида одамларни қийнаётган муаммоларни бартараф этиш, ёшларга кўрсатилаётган эътибор ва ғамхўрлик, юртимиздаги бун-ёдкорлик, ободонлаштириш, шунингдек, халқимиз турмуш фаровонлигини юксалтириш борасида амалга оширилаётган кенг кўламли ишлар, қишлоқ ва шаҳарларимиз қиёфаси кундан кунга гўзаллашиб бораётганлиги, умуман, ҳаётимиздаги ана шу ўзгаришлар юртдошларимиз кайфиятини, руҳиятини кўтаришга, айниқса, ёшлар қалбида эртанги кунга умид, ғурур ва шижоат туйғуларини мустаҳкамлашга хизмат қилаётганлиги  таъкидланди.

Хонобод шаҳридаги Алишер Навоий номли маданият ва истироҳат боғида фестиваль доирасидаги қатор тадбирлар ўтказилди. Қизиқарли ва кўтаринки руҳда ўтган миллий ўйинлар мусобақалари, турли кўрик-танловлар, санъаткорлар билан учрашувлар барчада катта таассурот қолдирди.

- Ушбу фестиваль халқимизнинг тинч, осойишта ва фаровон ҳаётининг, юртимиз ёшларига кўрсатилаётган эътибор ва ғамхўрликнинг намунасидир, - дейди тадбир иштирокчиси, Хонабод педагогика ижтимоий-иқтисодиёт коллежи ўқувчиси Фарангиз Кимсанова. - Айниқса, ёшларга шижоат, келажакка умид бахш этиш билан бирга, бизни янада фаол, юрт равнақи учун фидойи бўлишга ундайди.

Бадиий жамоалар, қизиқчилар, аскиячилар гуруҳларининг чиқишлари барчага хуш кайфият улашди. Вилоятдаги мусиқа ва санъат мактаблари ўқувчиларининг бадиий дастурлари, шунингдек, лицей, касб-ҳунар коллежларининг иқтидорли ўқувчилари томонидан ташкил этилган мусаввирлик, ҳайкалтарошлик, миллий ҳунармандчилик ва қўл меҳнати маҳсулотлари кўргазмалари юртимиз ёшларининг истеъдод ва имкониятлари нечоғли юқори эканлигини  амалий намойиши бўлди.

Фестиваль доирасида вилоят хотин-қизлар қўмитаси, "Оила" илмий-амалий маркази вилоят бўлими ташаббуси билан ўтказилган "Оилам - бахтим менинг" шиори остида "Намунали оила", "Меҳрибон қайнона", "Ҳунарманд оила", "Ибратли ёш оила", "Санъаткорлар оиласи" кўрик-танловларининг вилоят босқичлари ўтказилди.

-  Оиланинг жамиятдаги ўрни ва нуфузини янада кўтариш муҳимдир, - дейди вилоят ҳокимининг ўринбосари, хотин-қизлар қўмитаси раиси Манзура Юнусова. - Шу маънода ибратли фарзандлар тарбиялаётган намунали оила соҳибларининг бой ҳаётий тажрибаларини оммалаштириш, ибратли ёш оилаларни рағбатлантириш, халқимизнинг ўзига хос оилавий удумларини улуғлаш, миллий қадрият ва анъаналаримизни мазмунан бойитиш, оилаларда соғлом  ижтимоий-маънавий муҳитни барқарорлаштириш, соғлом турмуш тарзини тарғиб этишда ўтказилаётган танловларимиз муҳим аҳамият касб этади.

Ўз йўналишлари бўйича танловнинг туман ва шаҳар босқичларида ғолиб бўлган оилалар вакиллари халқимиз турмуш тарзига хос тажрибалар, миллий анъана ва удум-ларимизни тарғиб этиш, оила маънавияти, қайнона-келин муносабатлари, оиланинг маҳалла ҳаётидаги иштироки, рўзғор тутуми сингари қатор жиҳатларни ўз ҳаётларида қай даражада шакллантира олганликларини намойиш этдилар. 

- Ўғлим, келиним билан "Меҳрибон қайнона" кўрик-танловида иштирок этдик, - дейди  Пахтаобод туманидаги "Овушқа" маҳалла фуқаролар йиғинида яшовчи Одинахон Абдураҳимова. - Келинларимни ниҳоятда ҳурмат қиламан, уларни ўз қизларимдай кўраман. Маҳалламизда оналар, қайноналар ўртасида ўз хонадонларида мана шундай муҳит ва муносабатни шакллантириш зарурлигини тарғиб этаман. Бу оилаларимизни мусатаҳкамлигини таъминлайди.

"Отам, онам ва мен спортчи оиласимиз" деб номланган спорт мусобақаларида эса спортчи оилалар белгиланган шартлар асосида ўзаро беллашдилар.

- Танловда ғолиблар қаторидан жой олдик, - дейди Қорасув шаҳридаги Пахтачи маҳалласида яшовчи Лутфулло Эгамбердиев. - Очиғи, ушбу танлов оилалар ўртасида  соғлом турмуш тарзининг чин маънодаги тарғиботи бўлди. Мана шу жараёнга қайсидир даражада ҳисса қўшганлигимиздан беҳад мамнунмиз.

Қизиқарли ўтган "Ош сайли" танловида моҳир ошпазлар миллий таомимиз - полов таёрлаш бўйича ўзаро беллашдилар.   

Якунда барча кўрик-танловлар бўйича ғолиб ва сов-риндорлар ташкилотчилар томонидан диплом ва эсдалик совғалар билан тақдирланди.

 Фестиваль тадбирлари таниқли санъаткорлар, бадиий жамоалар иштирокидаги концерт дастури билан  якунланди.

Фестиваль тадбирларида Андижон вилояти ҳокими       Ш. Абдураҳмонов иштирок этди.

Фахриддин ИБАЙДУЛЛАЕВ

(20-сон) акция

Андижон давлат тиббиёт инс-титути қошидаги академик лицейлар ахборот-ресурс марказлари ташаббуси билан "Мен фарзандимга китоб совға қиламан" деб номланган акция ўтказилди. 

Китоб - инсон тафаккури ва маънавиятини юксалтирадиган бебаҳо манбаа, юрар йўлимизни ёритувчи нурдир. У ҳамиша кишиларни эзгуликка, бунёдкорликка чорлайди. Ўтган кунимиздан хулоса чиқариб, келажакда тўғри йўл топишимизга ёрдам беради.

Ўзбекистон "Адолат" социал демократик партияси вилоят кенгаши билан ҳамкорликда ўқувчи-ёшлар ўртасида китоб мутолааси ва китобхонлик маданиятини ошириш, бу борада хизмат кўрсатиш сифатини юксалтириш мақсадида ташкил этилган тадбирда Андижон давлат тиббиёт институти қошидаги академик лицейлар ўқувчилари, уларнинг ота-оналари, шунингдек, институтнинг акушерлик ва гинекология кафедраси ўқитувчилари иштирок этди.

Акцияда Ўзбекистон Республикаси Перезидентининг 2017 йил, 12 январдаги "Китоб маҳсулотларини чоп этиш ва китобхонлик маданиятини ошириш ҳамда тарғибот қилиш бўйича комиссия тузиш тўғрисида"ги фармойиши ёшларнинг китоб ўқишга бўлган қизиқишини ошириш, маҳаллалар, таълим муассасаларидаги ахборот-ресурс марказларини бадиий, маърифий, илмий-оммабоп ва тарбиявий адабиётлар билан таъминлаш борасидаги ишларни юқори босқичга кўтаришда муҳим дастуриламал бўлаётганлиги таъкидланди.

Тадбирда лицей ўқувчиларининг ўзлари севиб ўқиган китоблар асосида саҳна кўринишлари намойиш этишлари, хал-қимизнинг севимли шоирлари Абдулла Орипов, Эркин Воҳидов, Зулфия, Саида Зуннунов, Муҳаммад Юсуф шеърларидан намуналар ўқишлари ҳамда  ижодкор ўқувчиларнинг чиқишлари барчага кўтаринки кайфият улашди

 Ақцияда Ўзбекистон "Адолат" социал демократик партияси, акушерлик ва гинекология кафедраси ўқитувчилари, ўқувчиларнинг ота-оналари томонидан лицейлар ахборот-ресурс маркази фондини бойитиш учун турли мавзулардаги адабиётлар тақдим этилди.

Китоб инсоннинг ҳақиқий дўстига айланиши керак. Шу маънода ўтказилаётган бу каби хайрли тадбирлар шубҳасиз,  ҳар бир киши, айниқса, ўқувчи ёшларнинг китобга бўлган меҳрини, мутолаа маданиятини оширишга хизмат қилади.

Ойдиной РИЗАЕВА,

 АДТИ қошидаги 2-сон академик лицей АРМ раҳбари.

(20-сон) Тадбир

Андижон туманидаги Мурувват ногиронлар интернат уйида Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан "Меҳр-мурувватдан яшнар кўнгиллар" деб номланган маънавий-маданий тадбир бўлиб ўтди.

Байрам муносабати билан ўтказилган тадбирда ногиронлар, жамоада меҳнат қилаётган шифокор ва ходимлар, шунингдек, меҳнат фахрийлари иштирок этди. Тадбирда муассаса директори Д. Ибрагимов сўз олиб, айни кунда 300 нафардан зиёд ногиронлар истиқомат қилаётган мазкур масканда уларнинг яшашлари, саломатликларини назорат қилиш учун зарур барча шароитлар яратилганлигини таъкидлаб, барчани байрам билан муборакбод этди.

Хонанда Шуҳрат Аббосалиев раҳбарлигидаги санъаткорлар жамоаси томонидан намойиш этилган концерт дастури барчага хуш кайфият улашди.

Якунда тадбир иштирокчиларига совға-саломлар улашилди.

Гулираъно АҲМЕДОВА

(20-сон) танлов

Андижон шаҳрида "Ҳамшира - 2017" кўрик-танловининг вилоят босқичи бўлиб ўтди.

Ўрта тиббиёт ходимлари фаолиятини қўллаб-қувватлаш, уларни рағбатлантиришда анъанавий тарзда ўтказиб келинаётган "Йил ҳамшираси" кўрик-танлови муҳим аҳамият касб этади. Мазкур танловда унинг қуйи саралаш босқичларида ғолибликни қўлга киритган 12 нафар ҳамшира иштирок этиб, белгиланган бешта шарт  бўйича  ўз билим ва маҳоратларини намойиш этдилар.

Якуний натижаларга кўра, республика шошилинч тез ёрдам илмий маркази вилоят филиали нейрожонлантириш бўлими ҳамшираси Зарнигор Давронова биринчи ўринга сазовор бўлиб, танловнинг мамлакат босқичида қатнашиш ҳуқуқини қўлга киритди. Иккинчи ўрин вилоят болалар кўп тармоқли тиббий маркази ҳамшираси Мадина Жумабоевага, учинчи ўрин Андижон шаҳридаги 50- оилавий поликлиника ҳамшираси Моҳира Абдураҳмоновага насиб этди.

Fолиб ва совриндорлар танлов ташкилотчилар томонидан диплом ва эсдалик совғалар билан тақдирланди.

Ойгул ЭШМУРОДОВА

Ўтмиши ҳам буюк бўлган аждодингдан айланай,

Аждодингга муносиб ёш авлодингдан айланай,

Осмонларни бўйлаётган бунёдингдан айланай,

Сен менинг фахримсан, ҳам ифтихорим,

Таянчимсан, суянчимсан, Ўзбекистоним!

Истиқлолнинг шарофати юртда ҳаловат бўлди,

Марраларга етишдик кўп орзу, иноят бўлди,

Бобо, момо дуолари бу кун ижобат бўлди,

Сен менинг фахримсан, ҳам ифтихорим,

Таянчимсан, суянчимсан, Ўзбекистоним!

 Фидо бўлдинг мен ҳам сенга фидолар бўлай,

Ўзга юртда шоҳ бўлгунча гадолар бўлай,

Таьрифингга шеърлар ёзиб, наволар бўлай,

Сен менинг фахримсан, ҳам ифтихорим,

Таянчимсан, суянчимсан, Ўзбекистоним!

Билдим сени демаганлар қоладилар зорликда,

Ватан ўзи нима азиз сендан бўлак борлиқда,

Сени деса Шоҳсанам ҳам етгай бахтиёрликка,

Сен менинг фахримсан, ҳам ифтихорим,

Таянчимсан, суянчимсан, Ўзбекистоним!

Шоҳсанам ЭРГАШЕВА, Асака тумани.

(19 - СОН)

Ҳикоя

Нуржаҳон коллежни имтиёзли диплом билан тугатди. У энди олий ўқув юртига ўқишга кирмоқчи. Бунинг учун у тинимсиз китоб ўқир, уйдагилари ҳам унга ҳеч бир юмуш буюришмасди. Кунларнинг бирида яқин дугонаси Бибисора чақириб қолди. "Гап сотмай дарсингни қил", дегандай ишора қилган онасига "беш дақиқа" деди-да, кўчага отилди. Бибисора, аввал, унга эгнидаги бежирим кўйлагини мақтанди.

- Вой, мунча чиройли, қаердан олдинг? - ҳаваси келди Нуржаҳоннинг.

- Холам хориждан олиб келди. Бу ҳеч нарса эмас, у ерда-чи, хоҳлаган нарсангни топа оласан, холам айтди. Арзимаган ишинг учун бир дунё пул тўлашар экан.

- Масалан, қанақа? - қизиқсинди Нуржаҳон.

- Масалан, оддий дўконда сотувчилик, энагалик ёки уй тозалаш шунга ўхшаш ишлар...

Бормаймизми-а? Бир йил ишлаб келсак, бир умр мазза қилиб яшардик. Холам у ерда савдо-сотиқ билан шуғулланади. Ўзинга бирор шерик топсанг, олиб кетаман, деяпти.

- Имтиҳонга бир ҳафта қолди. Омадим келиб кириб кетсам, нур устига нур, киролмасам, бир гап бўлар...

- Омадингни берсин, дугонажон, майли, мен борай, ишларим кўп, -  Бибисора қандай шошиб келган бўлса, шундай шошиб кетди.

Бир ҳафта ҳам шамолдек тез ўтиб кетди. Нуржаҳон имтиҳонларни топширди. Натижасини интиқ бўлиб кутди. Ниҳоят, тест натижалари эълон қилинди. Лекин у ўқишга кира олмаган эди. Тушкун кайфиятда юрган бир пайтда Бибисорага ўртоғига маслаҳат берди:

 "Ўқиш бўлмаса, бу ерда ҳаммага кулгу бўлиб юрасанми? Гуруҳдошларингнинг кўпчилигини яхши ўқимаслиги учун устидан кулар эдинг. Энди улар ҳам сенинг устингдан кулишади,   "Осмондаги ой ерга тушуб қолибдими?" деб масхаралашади".

Бу гаплар Нуржаҳонни ўйлантириб қўйди. Тун-у кун кўз ўнгида  гуруҳдошларининг масхараомуз нигоҳлари кетмай қолди. Аввалдан сезгандай, ўқиши бўлмади, имтиҳондан йиқилди. Дард-у дунёси қоронғи бўлиб турган пайтда яна дугонаси Бибисора кириб келди. Унга Туркиядаги "гўзал ҳаёт"дан сўз очди...

- Биз коллежнинг ҳисобчи йўналишини тамомлаган бўлсак, савдо-сотиқ нима, хамирдан қил суғургандай гап, аввал пул топайлик, ўқиш ҳам бўлади, кўрмаган жойларимизни кўрганимиз қолади, дугонажон. Холам билан Туркияга бирга борайлик, - деди.

Нуржаҳон бу масалани онаси, уйидагилар билан маслаҳатлашиши кераклигини айтиб, дугонасини кузатиб қўйди.

-    Хўп, майли, бўлмаса, мен эртага келаман ишни "пишитгин", - дея Бибисора уйга кетди. Нуржаҳон туни бўйи Бибисора тасвирлаб берган чет элни ўйлаб чиқди. У ерга боришга кўнгли унчалик чопмади. "Онам бизни ёлғизқўллик билан       ўстиряпти, бу ёқда опамни узатиш керак, бунинг устига укаларим... Яхши ишласам, онамга ёрдам бўлади".

У ширин хаёлларининг чексиз уммонида сузар эди. Лекин бу тинч уммоннинг тўлқинлари ҳам борлигини ўйламади.

- Ахир Бибисора энг яқин дугонам бўлса, менга ёмонликни раво кўрармиди, у билан доим бирга бўламиз, дея онаси ва опасини кўндирди.

Онаси билан Бибисоранинг уйига боришди, унинг Туркияда ишлаб юрган  холаси билан телефон орқали гаплашишди. У қизларни бу ерга келишса, иш топиб беришини, ўзи доимий назорат қилишини қайта-қайта айтди. Шундан сўнг онасининг кўнгли бироз тинчигандай бўлди.

Туркияга бориш учун улар тегишли ҳужжатларни расмийлаштирдилар. Шундан сўнг Бибисоранинг холаси телефонда жияни ва дугонасини аэрапортга бориб, бир қизга учрашларини айтди. Аэропортда уларни Диля исмли қиз кутиб олди. Қиз уларга дарров хорижга учадиган самолётга билет олиб берди, эртасига улар Туркияга жўнаб кетишди.

Бибисоранинг холаси қизларни кутиб олди. Бир ой иккисини ҳам ўзи билан савдода олиб юрди. Маош оладиган пайт келганда, бу икки қизни Самира исмли аёлга топширди.

Ширин хаёлларнинг сокин уммонида тўфон бошланди. Самира бу икки қизни қасрнамо уйига олиб кетди. Бир кун меҳмон қилди, бежирим кийимлар берди. Аста секин уларни кўз кўриб, қулоқ эшитмаган фахш ишларни қилишга мажбурлади. Ўз холасидан буни кутмаган Бибисора бир ҳафта ичида телбасифат бўлиб қолди...

Бир куни Самира янги қизларни топиб келиш учун кетганида Нуржаҳон уйдан қочиб кетди. Қаерга боришини билмай, бир дўконга кирди.

У ерда бир отахон кўзойнак сотиб ўтирарди. Қиз унинг чеҳрасидаги самимийликни кўриб умид билан сўз қотди. Тилимга тушунмаса ҳам ёрдам сўраётганимн англаса керак, деб ўйлади. Бахтига отахон бир пайтлар Ўзбекистонда яшаб, собиқ Иттифоқ қатағонлари пайтида хорижга келиб, ноиложликдан у ерда яшаб қолган кишилардан бири бўлиб чиқди...

Кабир отанинг ёрдами билан Нуржаҳон элчихонага мурожаат қилди. Бибисора ҳам қулликдан озод этилди. Олисдаги саробни олтин фахмлаган икки дугона юртимизга юзлари шувут бўлиб қайтиб келишди...

Эҳ, Нуржаҳоннинг қанча орзулари бор эди-я! Аввал олийгоҳда, кейин магистратурада ўқимоқчи, илмий иш қилмоқчи эди. Энди бу орзуларнинг барчаси армонга айланди. У оёғи остига қараб эмас, осмонга қараб юрганлигини ва охир-оқибатда билмай тиккани босганини англади. Бу тиканнинг заҳри шунчалар аччиқ эдики, ундан нафақат ўзи, балки барча яқинлари ҳам азият чекишар, эл-юрт олдида уларнинг ҳам бошлари хам эди...

Дилобар

 МУҲАММАДСОЛИЕВА

(19 - СОН)

Билиб қўйган яхши

Аччиқланиш нафақат атрофдаги одамлар билан муносабатларимизда, балки бизнинг ички, жисмоний ҳолатимизда ҳам ўз аксини топади.

Салбий ҳиссиётлар жўш урганда қайси аъзолар азият чекади? Кўп йиллик тадқиқот ва ўрганишлар натижасида бир гуруҳ мутахассислар бу ҳақда қуйидаги хулосага келган.

Мия

Маълум бўлишича, ғазабланиш натижасида бизнинг қонимиз қайнаш ўрнига ивир экан. Гарварддаги соғлиқни сақлаш мактабида ўтказилган текширишларга кўра, томирда ивиб қолган қонлар келтириб чиқарадиган ишемик ҳужум хавфи ғазаб алангасидан бир неча соатдан кейин уч мартага ортиши аниқланган.

Юрак

Текширишлар натижасига кўра, 2 соат давом этган ўз салбий ҳиссиётларини назорат қилолмаслик ҳолати инфаркт хавфини 8,5 марта оширар экан. Шунингдек, кўпроқ келишмовчилик ҳолатига ғазабли муносабат билдирувчи кишилар юқори қон босими, кўкрак қафасидаги оғриқ ва бошқа юрак-томир тизими муаммолари билан боғлиқ касалликларга дучор бўлиши кузатилган.

Тери

Юзнинг  жаҳлдан қизариши тери ҳолатига зарар етказади. Ўтказилган тадқиқот натижаларига кўра, бундай ҳолат терини атопик дерматит хуружигача олиб келади.

Ўпка

Юқори "қайнаш даражаси" ва ғазабни бошидан кечирган одамнинг ўпкаси заиф ҳолатда келади. Мутахассислар фикрича, ғазаб туфайли стресс гормонларининг юқори миқдори нафас йўлларининг яллиғланишига олиб келади.

Хулоса - ҳар қандай, ҳатто энг қалтис вазиятларда ҳам ақл билан иш тутишга ҳаракат қилинг ва жаҳлнинг шахсий ҳаётингизга ва соғлиғингизга зиён етказишига йўл қўйманг.

Умидахон тайёрлади.

(19 - СОН)

мутахассис минбари

Кейинги пайтларда айрим ҳомиладор аёлларнинг ТОРЧ инфекцияси билан зарарланишлари оқибатида ҳомиласининг тушиб кетиши ҳолатлари учрамоқда. Ҳатто, айрим ёш болалар ҳам ёшига етиб етмасдан нобуд бўлмоқда. Шифокорлар томонидан бунинг асосий сабабларидан бири болаларнинг қонида турли инфекциялар борлиги учун шундай ҳолат юз бераётганлигини таъкидланмоқда. Умуман, ТОРЧ инфекцияси нима? Уни даволаш мумкинми? Инфекция келиб чиқишининг олдини олиш учун нималарга эътибор қаратиш лозим?

Ана шу саволларга вилоят юқумли касалликлар шифохонаси, 4- бўлими мудири, педиатр-инфекционист Эркинжон БОЗОРОВ  қуйидагича жавоб беради:

- Тиббиётда шундай касалликлар борки, уларнинг қўзғатувчилари одам организмга тушиб, неча йиллар давомида саломатлигига хавф туғдирмаслиги мумкин. Аммо бўлажак наслга катта зиён етказади, яъни бепуштлик ҳамда ҳомиланинг туғилмай нобуд бўлишига сабаб бўлади. Ана шундай хавфли хасталиклардан бири  TORCH инфекциясидир. TORCH - бу қисқартма сўз бўлиб, бешта хасталикнинг лотин тилидаги ёзуви биринчи ҳарфларидан олинган номдир. Яъни:

T - токсоплазмоз;

O - гепатит, заҳм, ОИТС, хламидиоз ва бошқа вируслар;

R - қизилча (краснуха);

C - цитомегаловирус;

H - герпес  (жинсий органлар гарпеси).

Мазкур инфекцияларнинг юқиш йўллари турлича бўлгани боис, деярли барча кишиларда учраши мумкин. Умуман, ушбу вируслар ҳақида кишилар муайян тушунча ва билимларга эга бўлиши муҳим.

Токсоплазмос - кўп ҳолларда хом гўшт маҳсулотларини истеъмол қилишдан юқади. Белгилари инсонда сезилмай ўтади. Организмда 3 хил формадаги иммуноглобулин ҳолида аниқланади. М, j, А - иммуноглобулинлари юққандан кейин бир умрлик иммунитет пайдо бўлади. Ушбу инфекция ҳомиладорлик вақтида биринчи марта 3 ойликкача юқса, ҳомилага жиддий зарар етади ва ҳомила тушиб кетади. Бунда иммуноглобулин М аниқланади. Агар у ҳомиладорликнинг кейинги даврларида юқса, даволаш чоралари кўрилади ва ҳомиладорлик асоратсиз ўтади.

Гепатит, захм (сифилис) - жинсий алоқа йўли билан тирналган жойларга инфекция чақирувчиси стерохетанинг тушиб қолиши билан юқади. Бу ҳомиладорликнинг ҳамма ойларида хавфли. Деярли юз фоиз ҳолларда онадан болага юқиши кузатилади. Касаллик инсонда даврий жараёнларни ўтказади ва у ҳар бир даврига хос белгиларни намоён қилади. Организмдаги барча тизмларни жароҳатлайди. Ҳомилада туғма нуқсон пайдо қилади.

Краснуха (қизилча) - ҳаво томчилари орқали юқади. Агар ҳомиладор аёл аввал, болалигида бу дард билан оғриган бўлса, унда бир умрлик иммунитет ҳосил бўлади ва касаллик қайта юқмайди. Бу инфекциянинг биринчи марта юқиши ҳомиладорликнинг уч ойигача хавфли ҳисобланади.

ЦМВ (цитомегаловирус) - бу вирус организмдан ажраб чиқувчи барча биологик суюқликлар, яъни қон, сперма, кўз ёши, сут, сўлак орқали юқади. Кечиши белгисиз. Айрим ҳолларда эса енгил шамоллашга ўхшаб ўтади. Ҳомиладор аёл бу вирусни биринчи марта юқтирса, камдан кам ҳолларда ҳомилага ўтиши мумкин. Даволаш монотерапия йўли билан амалга оширилади. Бунда фақатгина бренд препарати қўлланилади.

Герпес - инфекциянинг генитал белгилари ташқи жинсий органларда, сон соҳасида қизариш, пуфакчали тошмаларнинг пайдо бўлиши, тана ҳароратининг кўтарилиши, тинка қуриши билан намоён бўлади. Ушбу вирус болага туғруқ вақтида юқади. Агар тошмалар туғруққача 6 ҳафта олдин пайдо бўлган бўлса, туғруқ кесарево йўли билан ўтказилади. Агар тошмалар туғруққача 6 ҳафтадан олдинроқ тошган бўлса, уларни даволаб, аёлни табиий йўл билан туғдириш мумкин. Бироқ чақалоқнинг қонини албатта, текшириш лозим.

Юқоридагиларни тўғри англаган ҳолда бугунги кунда бўлғуси оналаримиз ҳомиладор бўлишдан аввал тиббий кўрикдан ўтиб, ТОРЧ инфекциясига қон таҳлиллари топширишлари шарт. Агар организмда бу инфекция борлиги аниқланса, ҳар икки томон - эр ва хотин бир вақтда даволаниб, сўнгра фарзанд кўришлари мақсадга мувофиқдир.

ТОРЧ инфекциясидан холи бўлиш учун кишилар энг аввало, соғлом турмуш тарзига амал қилган ҳолда ҳаёт кечиришлари, шу билан бирга, ўз соғлигига эътибор қаратиши, муайян муддатларда шифокор кўригидан ўтиб, зарур тавсия ва маслаҳатларни олиб туришлари лозим.

Нигора ЎРМОНЖОНОВА

ёзиб олди.

(19 - СОН) Ҳикмат

Ўғрилик барча давр ва жамиятда оғир жиноятлардан бири ҳисобланган. Ўғриликнинг энг қабиҳи халқ, кўпчиликнинг мулкини ўғирлашдир.

Баъзи одамлар: "Бошқалар ўғирлаяпти-ку, биз ҳам олсак олибмиз-да!" - деб ўзгалар мулкини ўзлаштиришни хаспўслашади. Аслида кўпчиликнинг мулкини ўзлаштириш, ўғирлаш оғир гуноҳдир.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом: "Тухум ўғирлаб қўли кесилган, арқон ўғирлаб қўли кесилган ўғрига Аллоҳнинг лаънати бўлсин!" - деганлар (Имом Бухорий ривояти). Ушбу ҳадиси шарифдан маълум бўладики, ўғирликнинг катта-кичиклигига эмас, балки унинг оғир гуноҳлигига эътибор қилишлигимиз лозим. Минг афсуслар бўлсинки, бугун инсонлар орасида кўпчиликнинг ҳаққини ўғирлаб олиш ёки ўзганинг ҳаққини бермай, ўзлаштириб олиш ҳоллари учраб турибди. Бу ҳолатлар ўзгалар ҳаққига ҳиёнатдур.

Билиб-билмай ўғирлик қилган киши аввало, Яртаганга  тавба қилиши, сўнг ўғирлаган нарсасини эгасига қайтариб бериши шарт. Ошкор ёки   пинҳона йўл билан бўлсин, фарқи йўқ, молни эгасига қайтариб беришлиги лозим бўлади. Мабодо молнинг эгасини ёки унинг меросхўрларини топа олмаса, бундай ҳолда савобини молнинг эгасига ният қилиб, унинг номидан тўлалигича садақа қилади.

Барчамизни яратган зот ўзидан кечирим сўраб тавба қилишга буюриб, шундай марҳамат қилади:  "Аллоҳдан кечирим сўранг, Аллоҳ албатта кечирувчи ва раҳмлидир" (Нисо сураси, 106-оят). Яна шуни яхши билишлигимиз лозимки, банданинг тавбаси қабул бўлишининг бир неча шартлари бор. Булар қуйидагилар: гуноҳига пушаймонлик; гуноҳга энди асло қайтмасликка азму қарор қилишлик; гуноҳларни бутунлай тарк этиш.

Демак, инсон қилган гуноҳларига юқоридаги шартларга мувофиқ тавба қилса, гуноҳлари мағфират этилади ва ҳатто ёмонликлари яхшиликка алмаштирилади.

     Абдуҳалим  ҲАМРАҚУЛОВ,

Андижон шаҳри.

(19 - СОН)

Орамиздаги аёллар

Инсон ҳаётда меҳнати, ҳунари билан ҳурмат-эътибор топади. Андижон тумани Хакан қишлоғидаги Ёғқовоқ маҳалласида истиқомат қилувчи Жанонахон ая Арабова ҳам ҳалол меҳнати, ҳунари орқали ҳурмат қозонган аёллардан бири.

Жанонахон ая болалигидан тикувчиликка қизиқди, каштачилик ҳунарини эгаллашга астойдил ҳаракат қилди. Мактабни тамомлабоқ собиқ Бадиий буюмлар фабрикасининг гилам тўқиш цехига ишга кирди. Ёш бўлса-да, тиришқоқ ва меҳнатсеварлиги билан ҳамкасблари орасида обрў топди.

Маҳалладоши Исмоил ака билан турмуш қуриб, аҳил-иноқ ҳаёт кечирдилар, оилада ҳам ҳавас қиларли даражада бека бўлди. Улар 6 нафар фарзанд кўриб, чиройли тарбиялаб вояга етказдилар, уйли-жойли қилдилар.

Жанонахон аяни моҳир ва қўли гул чевар десак, асло муболаға бўлмайди. Чунки у тиккан дастурхон ва чойшабларни кўрсангиз, гўё  санъат асари дейсиз. Ўз ҳунарини кўплаб қиз-аёлларга ўргатди, уларни иш билан таъминлади. Маҳаллада қайси хонадонга кирманг бўш ўтирган қизларни кўрмайсиз, шогирдлари мустақил иш бошлаб, каштачилик бўйича буюртмалар қабул қилаётганлигининг гувоҳи бўласиз.

Жанонахон ая бугун 20 нафар невара, 13 нафар чеваранинг севимли бувижонисидир.

- Ҳаётда зиммамдаги барча юмушларни чиройли адо этдим, айниқса, ҳунарим ортидан кўп нарсаларга эришдим, - дейди онахон биз билан суҳбатда. - Бугун оилам тинч, тўкис, невара-чевараларим ардоғида ўзимни беҳад бахтиёр ҳис этяпман. Аёл киши учун бундан ортиқ бахт бўлмаса керак.

Ҳунар инсонни улуғлайди. Бу гапни  фарзандларим, айниқса, невараларим - Дилдорахон, Ойгулой, Гулсорахонларга ҳам бот-бот уқтираман. Невараларим эса ҳунар эгаллашга бўлган қизиқишлари туфайли ёнимга кириб каштачилик сирларини пухта ўрганиб олишган. Ҳозирда келинлар учун  турли нақшлар билан чойшаб ва дастурхонлар тикишмоқда.

Ҳа, Жанонхон аянинг юксак инсоний фазилатлари жуда кўп. Шу боис ҳам у нафақат оиласида, балки эл-юрт, айниқса, шогирдлари орасида катта ҳурмат-эътибор топган. Маҳалла қиз-аёллари Жанонахон аяни ардоқлаб, "Бизнинг иккинчи онамиз" дея алқайдилар.

Нигора САЙДАЛИЕВА