(23-сон) Мулоҳаза

Бугунги кунда баъзи бир тенгдошларимиз нафақат кийиниш, ўзини тутиш, муомалада, балки сўзлашишда ҳам ўзларини замонавий қилиб кўрсатишга ҳаракат қилади.

Айрим қизларнинг гаплашаётганларида русча, инглизча сўзларни қўшиб гапиришлари  ярашмаса-да, улар ўзларича бундан мамнун бўлишлари очиғи, кулгилидир. 

Кузатишларимдан шунга гувоҳ бўлдимки, "замонавий" сўзлашишга интилаётганлар энг кўп ишлатадиган сўзлар "обезательно", "конечьно" сўзлари экан. Уларга савол билан мурожаат қилсангиз, "Ҳа, албатта" деган жавоб ўрнига ,,Албатта, конечьно" қабилидаги жавоб беришларини нафақат мантиқсизлик, балки билимсизликнинг бир кўриниши десак асло муболаға бўлмайди. Аслида бу сўзнинг таржимаси "албатта" сўзидир. Аммо, гаплашишда айнан бир маънодаги сўзни икки тилда қўллаётганига эътибор бермасликнинг ўзи савиясизликдир.

Афсуски бу каби айрим ёшлар ўз нутқларида русча сўзлардан фойдаланиб, замонавий бўлиб кўринмоқчи бўлишади. Аммо бу замонавийлик эмас, аксинча  нуқсон эканлигини улар англаб етишмаяпти. Муомала маданиятдаги бу нуқсон инсоннинг тарбияси, одоб-аҳлоқи қай даражада эканлигини кўрсатади.

  Албатта, чет тилларини билиш, ўрганиш яхши, лекин бир сўзни икки тилда ишлатиб гаплашиш она тилимизга нисбатан ҳурматсизлик эмасми? Қолаверса, ўша шахснинг тилга бўлган ҳурмати суст, муомала ва нутқи маданияти паст эканлигиниг белгисидир.

Ота-боболаримиз, авлод-аждодларимиз асрлар давомида қанча қийинчиликни бошидан кечириб, она тилимизнинг софлигини, бойлиги ва жозибасини сақлаб, бизгача етказган. Бугунги ёшлар ота-боболаримизнинг ана шу анъаналарини муносиб давомчиси бўлиши, тилимизни асраб-авайлашлари зарур. Энг муҳими, биз тилимизни ҳурмат қила билсак, жаҳон майдонида ҳурмат топа олишимизни англаб етишимиз керак.

Ҳидоят ЗУҲРИДДИНОВА,

АДУ қошидаги 2-сон академик лицей ўқувчиси.