Педагог минбари

Маълумки, жорий йил мамлакатимизда "Инсонга эътибор ва сифатли таълим йили" деб эълон қилинган. Сифатли таълимни таъминлаш эса, энг аввало, педагоглардан ўз касбига масъулият билан ёндашишни тақозо этади. Бу дегани, ҳар бир ўқувчи билан унинг билими, савиясига қараб алоҳида шуғулланиш, кўргазмали қуроллардан унумли фойдаланиш, ҳар бир дарсга пухта тайёрланиш каби омилларга эътибор қаратиш демакдир. Шундагина, дарсларимиз сифатли ва албатта, натижадор бўлади.

Умуман, ҳақиқий ўқитувчи дарсга аниқ режа билан ҳамиша тайёр туриши лозим. Агар ўқитувчи билимдон, ижодкор, ўз устида тинимсиз ишлашдан тўхтамайдиган бўлса, у ота-оналар, жамоа, ҳатто кузатувчию текширувчи олдида мулзам бўлиб қолмайди. Бунга эришишда ўқитувчилар бир-бирларининг дарс ўтиш услубларини ижодий ўрганиши, илғор педагогик ҳамда миллий тарбия усулларидан унумли фойдаланиш муҳим аҳамияткасб этади. Айниқса, бошланғич синф ўқувчисига дарс ўтишда қўлланилаётган турли ўйин, усуллар ўрганилаётган мавзуни очиб беришга хизмат қилишига эътибор қаратиш лозим. Чунки жажжи ўқувчига ўйин-машғулот орқали таъсир ўтказиш яхши самара беради.

Бошланғич синфларда ўқиш дарсларини эса "Кутубхонага саёҳат" усули билан бошлаш мақсадга мувофиқдир. Бунда ўқувчиларнинг ўқиган, айни пайтда мутолаа қилаётган китоблари қаҳрамонлари ҳақида суҳбатлар ўтказилади. Натижада ўқувчиларнинг ғоявий-маънавий билимлари ошади. Ўқувчиларни ўтган мавзу бўйича билимларини мустаҳкамлашда эса, ҳаракатли кўргазма - "Бармоқ театри" наф келтиради. Ролларни ўқувчиларнинг ўзлари ҳеч қандай кўмаксиз ижро этишларига имкон яратилади. Ўқиш дарслигидаги айрим мавзу матнларини "Занжир", "Кластер" каби интерфаол усуллардан, саҳна кўринишларидан фойдаланган ҳолда тушунтириш ҳам ижобий самара беради. Ўқувчилар видиопроектор орқали намойиш этилган слайдлар, халқ мақоллари, ҳикматли сўзлар воситасида ростгўйлик инсонга хос бўлган энг улуғ фазилат эканлигини англаб етадилар. Мавзуни математика, она тили, инглиз тили, табиат, технология фанларига ва ҳаётий унсурларга боғлаш натижасида ўқувчилар фаоллик билан мисоллар келтиришга уринадилар.

Бошланғич синф  ўқувчилари билан ишлашнинг ўзига хос томонлари бор. Мактаб дастурида ҳар бир ўқувчига йил давомида бериладиган билим, малака ва кўникмаларга нисбатан талаблар аниқ белгилаб қўйилган. Кўп йиллик иш тажрибамдан келиб чиқиб шуни айта оламанки, сифатли ва самарадор дарс маҳоратли, ўз касбининг билимдони ва фидойиси бўлган ўқитувчининг ижодкорлиги туфайли яратилади. Ўқитувчининг равон нутқи, дарсни тўғри ташкил этиши ўқувчилар томонидан мавзуларни тез, осон ўзлаштиришга замин яратади.

Мен дарслар давомида "Энг билимдон ўқувчи", "Заковат", "Интерфаол", "Ақлий ҳужум", "Тармоқлаш", "Ижодкор ўқувчи", "Чиройли ёзув соҳиби" каби танловлар, баҳс-у мусобақалардан фойдаланаман. Булар ўқувчининг билимига билим қўшибгина қолмасдан қўшимча адабиётлардан фойланиш кўникмасини ҳам шакллантиради. Натижада ўқувчини мактаб, туман даражасидаги турли танловларда ҳам қатнашишга тайёрлайди.

Ўқувчиларнинг пухта билим олишларида ота-оналарнинг ўрни муҳим. Мен ҳар бир ўқувчининг ота-онаси билан бевосита боғланиб, болаларининг билим олиши билан боғлиқ ҳолатлар, жараёнлардан хабардор қилиб бораман. Биз ўқитувчилар ҳаётимиз давомчилари бўлмиш болаларнинг олтин даврини билим билан бойитишда шундай йўл тутсак, масълиятни ҳис этсак сифатли таълим бера оламиз, ўзимиз кутган натижаларга эришамиз.

 Ойтожихон УСМОНОВА,

Андижон туманидаги 24- умумтаълим мактаби  бошланғич синф ўқитувчиси.