Бугунги кунда Марҳамат туманида 35 мингга яқин хонадонда 182 минг нафардан зиёд аҳоли истиқомат қилади. "Маҳаллабай ишлаш" тизими доирасида туманнинг 48 та маҳалласидаги 34 минг 784 хонадоннинг барчаси уйма-уй юриб ўрганиб чиқилди.

Ўтган йилдаги ўрганишлар натижасида 10 минг 838 та хонадон ўзига тўқ, 17 минг 600 та хонадон қўшимча ва доимий даромад топиш  истагида, 3 минг 98 та хонадон эса муҳтож, шароити оғир эканлиги ҳамда 3 минг 248 та хонадоннинг даромади кам, лекин даромад топишга ҳаракат қилаётганлиги маълум бўлди.  

-        Ана шундан келиб чиқиб, хонадонлар тоифаларга ажратиб олинди, - дейди туман ҳокими Бобуржон  Юлдашев. - Ҳар бир тоифа, айниқса, даромади кам, лекин даромад топишга ҳаракат қилаётган ва муҳтож оилалар билан ишлашга, ҳар бир маҳалланинг "ўсиш нуқтаси", яъни ихтисослашувидан келиб чиқиб, уларнинг даромадини оширишга алоҳида эътибор қаратилди.

Маҳаллаларнинг 18 таси деҳқончилик ва иссиқхона хўжалигига, 5 таси чорва ва паррандачиликка, 8 таси боғдорчиликка, 15 таси савдо ва хизматлар кўрсатишга, 2 таси бошқа йўналишларга ихтисослаштирилди. Йўналишлар бўйича маҳаллаларда белгиланган ишларни самарали ташкил этишда тадбиркорликни ривожлантириш, аҳоли бандлигини таъминлаш ва камбағалликни қисқартириш масалалари бўйича ҳоким ёрдамчиларининг алоҳида хизматлари бор. 

Умуман, 2022 йилда тумандаги маҳаллалар инфратузилмасини ривожлантириш учун 45,5 миллиард сўм миқдорида маблағ йўналтирилди. Бундан ташқари, турли манбалар ҳисобидан аҳоли ва тадбиркорлик субъектларига 53,8 миллиард сўм имтиёзли кредит, 338 нафар фуқарога 2,8 миллиард сўм миқдорида субсидия берилди.

Туманда ўтган йили 29,3 мингта иш ўрни яратилиб, ишсизлик даражаси 9,9 фоиздан 8,8 фоизга туширилди.

Кичик бизнес субъектларига 199,8 миллиард сўм, оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида аҳолига 53,8 миллиард сўмлик кредитлар ажратилиб, кўплаб янги иш ўринлари яратилди. Натижада "Аёллар дафтари", "Ёшлар дафтари" ва "Темир дафтар"га киритилган кўплаб кишилар доимий иш ўрини ҳамда даромад манбаига эга бўлди.

Туманда 2022 йилда "Ёшлар дафтари"га 1 минг 415 нафар ижтимоий-иқтисодий ёрдамга муҳтож ёшлар киритилиб, уларнинг барчасига ёрдамлар кўрсатилди. Жумладан, бир гуруҳ ёшларнинг  шартнома тўловлари тўлаб берилди, бир гуруҳ ёшлар эса, тадбиркорлик ва касб-ҳунарга ўқитилди, кўплаб ёшларга тадбиркорлик фаолиятини йўлга қўйиши учун кредит, деҳқончилик қилиши учун ер ажратилди.

-        Маҳалламизда 2 минг 861 нафар аҳоли яшайди, - дейди тумандаги "Бирлик" маҳалла фуқаролар йиғинида иш олиб бораётган ҳоким ёрдамчиси Нигорахон Мадиева. - Аҳолини тадбиркорликка жалб этиш, бандлигини таъминлаш, доимий даромад манбаини шакллантириш бўйича кенг кўламли ишлар олиб борилмоқда.

Биргина ўтган йилнинг ўзида 63 нафар "Аёллар дафтарига, 38 нафар "Ёшлар дафтари"га киритилган фуқароларнинг барчасига ёрдам кўрсатилди. Умуман, маҳаллада 300 нафарга яқин фуқаронинг бандлиги таъминланди.

Маҳаллада "Ҳар бир оила тадбиркор" дастури доирасида 38 нафар фуқарога 660 миллион сўм миқдорида кредит ажратилди, деҳқончилик қилиб, ўз даромадини ошириш истагидаги 165 нафар фуқарога 10 сотихдан ер берилди. Масалан, маҳалланинг Дархон кўчасида яшовчи Аҳмаджон Нуриллаев 33 миллион сўмлик кредит эвазига 25 ўринли уй-боғча ташкил этди. Ўктамжон Раҳматуллаев эса мини мотокультиватор харид қилиб, хонадонида, деҳқончилик қилиш учун олган ер майдонида ундан фойдаланмоқда. Қўни-қўшниларга хизмат кўрсатиб қўшимча даромад топмоқда.

Ўтган йили туманда деҳқончилик қилиш истагидаги 5 минг 109 нафар ишсиз фуқарога 10 сотихдан, жами 511 гектар ер майдони ажратиб берилди. Ана шу майдонларда "Бир контур - бир маҳсулот" тамойили асосида сабзавот, картошка ва дуккакли экинлар етиштирилди, одамлар бундан яхшигина даромад олишди.

Бир сўз билан айтганда, туманда ўтган йили аҳолини тадбиркорликка жалб этиш, бандлигини таъминлаш орқали даромадини ошириш бўйича эътиборга молик ишлар амалга оширилди. Ана шу ишлар натижасида 1 минг 515 та камбағал оиланинг даромади кўпайди ёки 5 минг 100 та оиланинг даромади ўртача 3,1 миллион сўмдан 6,1 миллион сўмга ортди. Камбағаллик даражаси 17,4 фоиздан 16,8 фоизга пасайтирилди.

Бу борадаги ишлар жорий йилда ҳам изчил давом эттирилиши белгилаб олинган. Жумладан, 2023 йилда маҳаллалар инфратузилмасини ривожлантириш учун 29,8 миллиард сўм, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш учун 242 миллиард сўм кредит, аҳолига 2,9 миллиард сўм миқдорида субсидия ажратилиши, 2 минг 460 нафар ишсиз фуқарога 15 сотихдан жами 369 гектар ер майдони берилиши, 2 минг 700 та камбағал оиланинг даромадини янада кўтариш режалаштирилган.

Сожида САИДОВА,

Турсинбой ИСМОНОВ.