Мутахассис тавсиялари

Ҳар биримиз баҳор фаслини интиқлик билан кутамиз.  Фасллар келинчаги баҳор қалбимизга илиқлик олиб келиши билан бирга, танамизда сезиларли нохуш ҳолатларни ҳам юзага келтиради.

Кўпчилик одамларда тез чарчаш, иштаҳа йўқолиши,  уйқучанлик, теридаги ўзгаришлар (тери рангининг ўзгариши, дағаллашиши, қуриши) кузатилади. Бир томондан, улътрабинафша нурларга бой баҳор офтоби моддалар алмашинувини кучайтиради, бу ўз навбатида организмнинг витаминларга эҳтиёжини оширади. Биз баҳорда мева ва сабзавотларни куздагига қараганда анча кам истеъмол қиламиз. Баҳорга келиб, маҳсулотлардаги витаминлар ҳам, куз фаслидагига қараганда анча кам бўлади. Шунинг учун баҳорда одам ўзида юқоридаги ҳолатларни бошидан кечиради. Халқимиз бу   даврни "илик узилди" деб атайди. Бу пайтда организмда нохуш ҳолатлар юз берса-да, дорихоналарга боришга шошилмаганингиз маъқул. Аксинча, бу  фаслда организмнинг витаминларга бўлган эҳтиёжини табиат берган неъматлардан оқилона фойдаланиш орқали тўлдиришга ҳаракат қилинг.

Сервитамин таомлар, дармондориларга бой озиқ-овқат маҳсулотларидан истеъмол қилишни канда қилманг.

Мева қоқиларидан тайёрланган шарбатларни кўпроқ истеъмол қилинг.

Шарбатлар ниҳоятда фойдали бўлиб, таркибида организм учун зарур бўлган минерал тузлар, пектин моддалар, клетчатка ҳамда витаминларга бой қимматли озиқ маҳсулотлари мужассам. Унутмангки, шарбат енгил хазм бўладиган, ўта фойдали ичимликдир. Уй шароитида тайёрланган шарбатлар эса янада тотли ва фойдалироқ бўлади. Шунинг учун уй шароитида турли шарбатларни тайёрлаб, истеъмол қилиб туриш келиб чиқиши мумкин бўлган  касалликларнинг олдини олади. 

Мева ва сабзавотларни хомлигича ейишни тавсия этамиз.

Сабзавотлар ва кўкатлар (карам, лавлаги, картошка, салат барги, кўк нўхат, кўк пиёз, редиска) қўшиб тайёрланган салатлар иштаҳангизни очиш билан бирга, танангизни фойдали озуқалар билан таъминлайди. Организмга қувват берувчи оқсиллар, ёғлар, карбон сувлар, минерал моддаларни беради.

Исмалоқ, ялпиз, отқулоқ, жағ-жағ, кўк пиёз ва зираворлар қўшиб пиширилган таомлар танангизни керакли моддаларга тўлдириши билан бирга, организмни кераксиз моддалардан ҳам тозалайди. Хитой ва Ҳимолай тоғларида яшовчи инсонларнинг узоқ умр кўришлари боиси улар донли, дуккакли маҳсулотларни оддий ва соф, табиий ҳолда кўп истеъмол қилишларида эканлиги жуда кўп олимлар томонидан эътироф этилган.   Шуниси эътиборга лойиқки, қишдаёқ улар баҳорги мавсумга тайёргарлик кўришган, яъни, буғдой, арпа, сули, ловия, нўхат, соя сингари маҳсулотларни ўстириб, майсаларидан салат ҳамда суюқ овқатлар тайёрлаб, истеъмол қилганлар.

Шу аснода, буғдой ва арпа майсалари мия ва юрак фаолиятини меъёрлаштириши, тери ва сочни бақувват қилиб, қариш жараёнини секинлаштириши аниқланган. Баҳорда юртимизнинг табиий неъмати бўлган ўрик қоқисидан доимий истеъмол қилиб туриш ўта фойдалидир. Чунки, ўрик таркибида 27 фоиз қанд, органик кислоталар, пектин, крахмал, ошловчи моддалар, темир, мис, кальций, магний микроэлементлари, калий тузлари, витамин С, каротин бор. Абу Али ибн Сино ўрик ва унинг қоқисидан меъда-ичак фаолиятини яхшилашда фойдаланган, хафақон ва юрак хасталикларини даволашда ишлатган.

 Овқатланиш илмидан хабардор бўлиш инсон саломатлигини асровчи муҳим омил эканлигини асло унутмаслигимиз лозим.

Фарҳод ҚОДИРОВ,

вилоят Фавқулодда вазиятлар бошқармаси ходими.