Янги йил байрами турли давлатларда турлича кутиб олинади. Ҳозирги янги йил байрамини римликлар биринчи бўлиб нишонлашган. Яъни эрамиздан аввалги 46-йилда Юлий Цезарь янги тақвим жорий этган. Унга кўра янги йил 1 январдан бошланган . Одамлар бу куни бир-бирларига совғалар улашишган.

Йиллар ўтиши билан турли халқлар янги йил байрамини ўз урф-одатларидан келиб чиқиб, нишонлай бошлаган. Лекин кўплаб халқларда Янги йил байрами - оилавий байрам сифатида кутиб олиниши урфга кирган. 

Жумладан, юртимизда ҳам янги йил байрами асосан оила даврасида нишонланади. Байрам кунида ҳар бир хонадонда байрамона дастурхон тузалади, оила даврасида ота-оналар, қариндош-уруғлари билан биргаликда хурсандчилик қилинади. Шу баҳона яқинларидан хабар олинади, барча инсонлар бир-бирларига эзгу ниятлар билдирадилар.

Янги йил байрами қаерда, қандай кутилиши ҳам кўпчиликни қизиқтириши табиий. Демак, янги йилни турли халқлар қуйидагича кутиб олади:

Шотландияда Янги йил кечасида одамлар эшикка термулиб турадилар. қора сочли киши келиб: "Бу хонадоннинг қозони ҳамиша қайнаб турсин", деб бир парча кўмир ташлаб кетади.

Венгрияда Янги йил дастурхони жуда чиройли безатилади. Аммо, парранда гўшти қўйилмайди. Чунки парранданинг қаноти бор. Парранда учиб кетса, хонадон бахтини кўтариб кетади, деб ирим қилишади.

Японлар эски йилнинг охирги куни  ҳамма идишлардаги сувни тўкиб ташлайдилар ва булоқдан янги сув олиб келиб, кутиб ўтирадилар. Эски йил тугаб, қўнғироқлар бонг ургач, катта-ю кичик булоқ сувига ташланади. Улар эски йилдаги гуноҳларини ювишади. Сўнгра тўкин дастурхон атрофига ўтирадилар.

Ҳиндистонда Янги йил куни одамлар маҳалла ва кўчаларни гул билан тўлдиришади. Ривоятда айтилишича, шу куни энг адолатли подшоҳ Махабали келиб, фуқароларга ризқ-насиба улашаркан.

Вьетнамда Янги йил кечаси дўстларга янги шафтоли новдаси совға қилиш ва улар билан гулхан атрофида мириқиб суҳбатлашиб ўтириш одат тусига кирган.

Гвинеяда Янги йилнинг биринчи кунида фил етаклаб юришади. Чунки бу давлатда филлар саломатлик ва тинчлик рамзи саналади.

Судан аҳолиси Янги йил кечаси бахт рамзи сифатида бир-бирларига кўк ёнғоқ улашадилар. Ҳар бир кунимиз тўкин-сочин бўлсин, деган ниятда кўчаларга ҳам ёнғоқ сочадилар.

Италияда Янги йил кечаси одамлар жуда эҳтиёт бўлиб юрадилар. Чунки, италияликлар уйларидаги яроқсиз буюмларни худди шу пайтда деразадан кўчага улоқтиришади.

АДУ талабаси

ҳамидахон ОРТИҚОВА

тайёрлади.