+0374 223-85-48
Андижон шаҳар, Навоий шоҳкўчаси, 71- уй

Янгиликлар

  • 30 Нояб 2023
    Банк коррупциядан холи соҳага айланадими?
    Тадбир “Ўзмиллийбанк” АЖ Андижон вилояти бошқармасида бўлиб ўтган “Очиқ эшиклар куни” тадбирида ана шу савол ва коррупцияга қарши курашиш билан боғлиқ қатор масалалар хусусида атрофлича…
  • 12 Июль 2023
    Тарғибот ишлари кучайтирилмоқда
    Ўзбекистоннинг янги конституциясида инсоннинг ҳуқуқи, шаъни ва қадр-қиммати олий қадрият сифатида белгилаб қўйилди. Ҳар кандай жамият бахтли келажакка интилгани каби Ўзбекистон ҳам ўзининг тарихий тажриба…
  • 14 Июль 2023
    Фаол аёллар беллашишди
    Танлов Марҳамат тумани Ўқчи маҳалласидаги 29- умумтаълим мактабида фаол қизлар иштирокида "Балли, қизлар!" кўрик-танлови ўтказилди. Тумандаги 2- секторга қарашли маҳаллалардан қатнашган етти нафар қиз пазандалик,…
Газетамизнинг янги сони сизга манзурми?
  • Ovozlar: (0%)
  • Ovozlar: (0%)
  • Ovozlar: (0%)
Jami ovozlar:
Birinchi ovoz:
Oxirgi ovoz:

Чимилдиқ - ҳаё остонасига тутилган бахт қўрғони

Мулоҳаза

Шаҳардаги узоқроқ қариндошларникига тўйга боргандим. Тўйхонадан сўнг келин-куёв билан биргаликда уйга келдик. Бу ерда тўйдан кейинги маросим, яъни "юз очди" маросими ўтказилса керак, деб ўйладим.

Бир талай хотин-халаж келинчакнинг сепини кўргани кирдик. 2 та хона экан. Битта катта зал ва кичикроқ ётоқхона. Иккала хона ҳам завонавий безатилган, қимматбаҳо пардалар осилган, аммо,  келинчакнинг уйида чимилдиқ йўқ.  Ўзимча уй тўрисига тутиладиган, келинчакнинг бахт қўрғонини қидиряпман. Ёнимдаги қиздан "Чимилдиқ кўринмаяптими, куёв келинчакни чимилдиққа обкириб қўймайдими?" дея сўрадим.

"Ана-ку опа!" - деди қиз ва пардага ўхшаш матоҳга ишора қилди. Белда айлантириладиган спорт халқасида юпқа матоҳдан Фатага ўхшаш ёпқич.  "Импортнийда бу, ҳозир фақат шунақасидан тутишяпти", деди қиз изоҳ бериб.

Момо-ю бувиларимиз азалдан сарполар аввалида ният қилиб аввал чимилдиқ тайёрлашган. Чимилдиқни кашталар билан безатиб унга яхши ният билан ўғил ва қиз боланинг дўпписи ёки бирор кийимчасини, туморларни осиб қўйишган. Чимилдиқнинг икки тори - ипларига қўш қошиқлар тугишган; бунинг маъниси келажакда шу икки ёшнинг, оиланинг ризқ-насибали бўлишларини тилаш белгисидир. Тумор кўздан асраса, ўғил ва қиз боланинг кийими фарзанд тилаб турган. Чиллали уйда тиланган барча орзу ниятлар албатта, ижобат бўлади. Қирқ кунда уй тўридан чимилдиқ йиғиб олинишининг маъниси эса янги келин-куёвни ёт назардан асраш билан бирга, бад ниятли иримчилар хатлаб ўтолмайдиган чегара вазифасини бажарган.

Бугун яхши-ёмонни, дўст-душманни ажратолмайдиган бўлиб қолганимизга ўзимиз ҳам ечим тополмаётгандекмиз. Шоҳи сўзаналардан тутиладиган чимилдиқларда ҳаё ила куёвни кутадиган келинчак қизларимиз бугун  "орзу ҳаваслар"  қурбонига айланган.

Ҳозирги замонавий тўйларимизда "юз очди" маросимлари ҳам тўйхонада ўтказиляпти. Бу бир томондан яхши, ортиқча оворагарчилик, қудаларни меҳмон қилиш ташвишидан қутулади киши. Аммо, "юз очди" дан мақсад фақат қудаларни меҳмон қилиш эмасди-да. Келинчакни чимилдиқдан олиб чиқиб, «юз очди» маросими бошланар, келиннинг қўлига ун, гурунч, ёғ солинар, юзидаги рўмоли олиниб куёвнинг оиласига таништириларди. Қайнона-қайнота икки ёшга дуойи фотиҳа берар, келинчак ёш болаларга рўмолча тарқатарди. Бу маросим, урф-одатларнинг ўзига хос маъноси бор эди. Аммо, тўйхонада ўтказиладиган "юз очди"ларда европача либосдаги келинчакнинг қўлига ҳеч ким ун-ёғ солмайди, этагига бола тутмайди, юзидаги рўмоли олинмайди. 

Айрим янгиликка ўч, замонавийликка интилган ёшлар, ёш қайноналар негадир кейинги пайтларда ота-боболаримиз, бувиларимизнинг тўй маросимларидаги азалий урф-одатларига шунчаки кўр-кўроналик билан ёндашаётгандек туюлади. Аслида эса бу урф-одатлар тагзамирида миллий қадриятларимиз, ўзлигимиз мужассам.

Аслида тўй куни келиннинг поёндоз босиб остонадан кириши, таъзим қилиши, қайнона ва қайнота қўлидан кўрмана олиши чиройли ва ҳеч қачон эскирмас урф-одатларимиз эмасми? Айниқса, чимилдиқ - ҳаё остонасига тутилган бахт қўрғони. Бу қўрғонга меҳмон бўлишни ҳар бир балоғат остонасидаги қиз орзу қилади.

Бизнинг ҳар қандай миллат кўрса ҳавас қиладиган ўзига хос удумларимиз, урф-одат, анъана ва қадриятларимиз бор. Шундай экан, замонавийлик дея аталаётган "оммавий маданият" кўринишлари ўзлигимизга соя солмасин!

Муборак МИНГБОЕВА,

Балиқчи туманидаги 34-умумтаълим мактаби

 

 хотин-қизлар қўмитаси бошланғич ташкилоти раиси.