Меҳмон кутиш, меҳмондўстлик халқимизнинг улуғ ва бетакрор қадриятларидан биридир. Меҳмонга юксак эҳтиром ва илтифот кўрсатиш билан боғлиқ ўзига хос удумлар - бағрикенглик, сахийлик дунёдаги камдан-кам халқларда учрайди.

Донишмандлардан бири "Ўзбекнинг меҳмондўстлиги гўё мурувват боғи ва ҳиммат бўстонидир" дея таъриф берган экан.

Дарҳақиқат, хуштакаллуфлик билан меҳмон кутиб олиш халқимизнинг азалий одатидир. Меҳмондорчиликнинг тўғри, рисоладагидек бажариш борасида улуғ алломаларимиз ўз асарларида қимматли маслаҳатлар ёзиб қолдирганлар. Жумладан, ҳазрат Алишер Навоий ўзининг "Садди Искандарий" достонида меҳмоннавозликда исрофгарчилик кони зиён эканлигини таъкидлаб, киши олдига дастурхон солинар экан, ўнта қўй сўйиш билан унинг иззатини "қоидали" бажо келтириб бўлмайди. Бу билан мезбон манманлик ва шуҳратпарастликка юз тутади, дейди. Улуғ аждодларимиздан яна бири Мирзо Бобур ўзининг "Бобурнома" асарида меҳмон олдига дастурхон ёзишда ўша миллат одамлари севиб тановвул қиладиган таомлардан қўйиш зарурлиги, покизаликка эътибор бериш кераклигини таъкидлайди.

Сир эмаски, меҳмонни даставвал лутф билан кутиб олиш, иззат ва ҳурматини жойига қўйиш зарур. Исроф қилмаслик ҳамда хасис бўлмаслик ҳам муҳимдир. Меҳмонга хуш келадиган таом пишириб, очиқ чеҳра билан дастурхонга қўйиш меҳмоннавозликнинг муҳим шарти ҳисобланади. Мезбон ўз дастурхони бадалига меҳмондан бошқа бирор нарса таъма қилмаслиги ва унга ҳеч қандай мажбурият юкламаслиги лозим.

Меҳмон кутиб олиш ва кузатиш нафақат, уй бекалари, балки оиланинг барча аъзоларига катта масъулият юклайди. Оилада дўстлик, одамгарчилик, инсонпарварлик, меҳр-оқибат каби фазилатларнинг шаклланишида ушбу тадбирнинг ўрни ниҳоятда каттадир. Қолаерса, меҳмон кутиб олиш ва кузатиш фарзандларимиз, бугунги ёшларимизда ҳаётга нафосат назари, миллий анъаналаримизга ҳурмат билан қараш туйғуларини мустаҳкамлайди. Шунинг учун ҳар бир оилада меҳмон кутиш билан боғлиқ удумлар ва тартибларни фарзандларимизга ўргатиб борайлик.

Матлуба ЮСУПОВА,

Хўжаобод туманидаги 23- умумтаълим мактаби ўқитувчиси.