(13 – сон) Мутахассис минбари

Маълумки, электр ва иссиқлик энергияси истеъмолчилари бешта тариф гуруҳига бўлинади. Яъни истеъмол қилинган электр энергияси учун тўловлар ҳам ана шундан келиб чиқиб, амалга оширилади. Бунда реактив энергия ва қувват ўрнини тўлдирувчи электр энергияси истеъмолчиларига  алоҳида чегирма ва устама тарифлар асосида ҳақ тўлаш белгиланган.

Шу ўринда кимлар реактив энергия ва қувват ўрнини тўлдирувчи электр энергияси истеъмолчиси ҳисобланишини билиб олиш муҳимдир. Истеъмол қуввати 50 кВт ва ундан юқори бўлган истеъмолчи корхоналар ягона электр энергетика тизимининг катта юкламали соатлари (соат 07:00 дан 23:00 гача, яъни мана шу даврда реактив энергия ишлаб чиқарилади)да электр энергияси олувчилар  реактив энергия, электр тармоқларига реактив қувват узатиб юбориладиган соатлар (соат 23:00 дан 07:00 гача) да  электр энергияси билан таъминланадиган корхоналар қувват ўрнини тўлдирувчи электр энергияси истеъмолчиси саналади.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 22 августдаги "Электр ва иссиқлик энергиясидан фойдаланиш қоидалари тўғрисида"ги Қарорининг 1-иловасида (VIII бобнинг 131-бандидан 140-бандигача) ҳамда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2000 йил 10 августда 955-сон билан рўйхатдан ўтказилган "Электр ва иссиқлик энергияси истеъмолчиларининг тариф гуруҳлари тўғрисида"ги Низомида реактив ва қувват ўрнини тўлдирувчи энергиялар учун тўловлар қандай амалга оширилиши белгилаб берилган, тўловлар бўйича чегирма ва устамалар миқдори кўрсатилган.

     Қайд этилган ҳужжатларда белгиланган таърифларга кўра, ягона электр энергетика тизими тармоғида реактив энергия ҳосил қилинганда энергия олувчи корхоналарга 15 фоизи миқдорида устама, ягона электр энергетика тизимининг кичик юкламали соатларида (соат 23:00 дан 07:00 гача) электр энергияси олувчи корхоналарга эса тарифнинг 20 фоизи миқдорида чегирма қўлланилади.

Бугунги кунда вилоятимиздаги "Андижондонмаҳсулотлари" акционерлик жамияти, "Андижонкабель", "Fan tekstil" қўшма корхоналари, "PSB-Anteks Group" масъулияти чекланган жамияти сингари қатор йирик корхоналар электр энергияси истеъмоли тўлови бўйича белгиланган устамалар татбиқ этиладиган истеъмолчилар сирасига киради.

Бу борада истеъмолчиларга мутахассисларимиз томонидан юқорида қайд этилган ҳужжатларда белгиланган тартиб ва қоидалар тушунтирилмоқда. Электр энергияси истеъмоли, энергиядан самарали фойдаланиш ва иқтисод қилиш юзасидан зарур тавсия ва маслаҳатлар берилмоқда.

  Фарҳодбек САТИМБОЕВ,

"Ўздавэнергоназорат" давлат инспекцияси

 Андижон ҳудудий бўлими инспектори.