Эътибор

Мен мактабгача таълим ташкилотида тарбиячилик қиламан. Ҳафтанинг деярли беш  кунида эрталабдан кечгача болалар қуршовидаман. Боланинг онги, қалби гўё тоза варақ мисоли оппоқ. Унга нимани ёзсак, шу билан  бойиб боришини узоқ вақтлардан буён шу  соҳада ишлаш билан тушуниб етганман.

Демак, боланинг ёшига мос фикрлар, ғоялар  билан ёндашишни касбимиз тақозо этади. Болажонлар... Улар доимо ҳаракатда, бир зум  тек туришмайди. Гоҳ  расмлар чизгиси, гоҳ ўйинлар ўйнагиси келади. Қизиқувчан, кўп  саволлар бериб, анча нарсаларни билиб олишни исташади. Ҳар бир саволга ёшига  муносиб жавоблар бераётиб, эртакларга, мақолларга, ҳикояларга тўхталаман. Улар  ҳайратланиб, берилиб, бутун вужуди қулоққа айланиб тинглашади.

Эсимда, тарбиячиликнинг илк куни эди. Бир  гуруҳ  болалар даврасида улар билан  ўйин-танишув машғулотини ўтказаётгандик. Машғулот якунланганда, кимдир этагимдан  тортди. Ўгирилдим.  Тенгқурлари орасида бўйлари кичик, қорачадан келган, қотмагина  болакай менга қараб турарди:

-  Опа,  менинг исмимни сўрамадингиз-ку!

Ўйин билан овора бўлиб, уни қолдириб кетган эканман. Унинг кайфиятини кўтаришга ҳаракат қилиб,  дарров қучоқладим.

 - Исминг нима?

- Муҳаммадаюб...

 - Жуда чиройли исминг бор экан, кел, ёнимга ўтир, - уни ёнимга жойлаштирдим-да,  кейинги машғулотни бошладик...

Шунда мен ҳар бир болага эътибор зарурлигини англагандим...

Булоқбоши туманининг чекка ҳудудларидан бири – Тўғрисув маҳалласидаги 21- давлат мактабгача таълим ташкилотида фаолият олиб бораётганимга қирқ тўрт йилдан зиёд вақт бўлди. Муассасада еттита гуруҳда икки юз ўн нафар бола  тарбияланмоқда. Менинг тайёрлов гуруҳимда эса ўттиз нафар болажон таълим-тарбия олмоқда. Масканга  туманнинг Чақар, Дўлан, Барса, Гўштемас  каби олис маҳаллаларидан болалар йиғилган  бўлиб, ҳар тонг уларни ота- оналар  машғулотларга етказиб келадилар.

Айни кунларда муассасаларда машғулотлар “Илк қадам” (3-7 ёшгача бўлган  болаларнинг билим, кўникмаларини ошириш кўзда тутилган) давлат ўқув дастури  асосида йўлга қўйилган. Тайёрлов гуруҳи тарбияланувчилари туманимизнинг 8-, 9-, 31-умумтаълим мактабларининг 1- синфларига йўналтирилади. Машғулотлар миллий  анъаналаримизни ҳам ўргатишга асосланган. Яқинда, Наврўз арафасида муассасада  мактабгача таълим ташкилотлари  вилоят семинари ўтказилди. Тарбияланувчилар боғча  ҳовлисида миллий ўйинлардан тўптош, арқонда сакраш, варрак учириш, ҳалинчалак учиш  сингари ўйинларни меҳмонларга намойиш қилиб бердилар. “Илк қадам” дастуридан  келиб чиқиб, муассасада марказлар   фаолияти йўлга қўйилган. Улар қуриш-ясаш,  сюжетли ролни драмалаштириш, тил ва нутқ, фан ва табиат, санъат марказларидан иборат. Болалар  ўз  хоҳиш-истакларига кўра, марказлардан бирини  танлаб олишади.

  Узоқ  йиллар давомида тўпланган тажрибаларим, бир неча йиллик кузатувларим,  болалар биялан ишлаш жараёнида орттирган ўзимга хос услубларимдан келиб чиқиб,  матбуот саҳифаларида қатор мақолалар, услубий қўлланмалар чоп эттиришга муваффақ  бўлдим. “Шоҳ ва шоир Бобур” деб номланган рисолам улуғ бобокалонимиз Заҳириддин  Муҳаммад Бобурнинг мураккаб ҳаёт йўли, ижодига бағишланган бўлиб,  тарбияланувчиларга шоир ҳақида машғулотларда қандай тушунчалар бериш кераклиги  ҳақида, Бобур ижодини қандай саҳналаштириш мумкинлиги ҳақидаги тавсиялар ўрин  олган. Бу китоб вилоятнинг кўплаб тарбия муассасалари тарбиячиларига қўлланма  сифатида тақдим этилди.

Болаларнинг иқтидори, истеъдоди боғча ёшидан кашф этилади. Боғчамизда  байрам кунлари ташриф буюрган ота-оналар эътиборига болалар ижоди: расмлар, болалар ўзлари тўқиган эртак қаҳрамонлари суратлари, кашта,  тўқилган буюмлар кўргазмалари ҳам намойиш этилади. Ҳар бир боланинг кун давомида қай ҳолатда бўлганлиги,  қандай натижаларни қўлга киритаётганлиги, ўзини тутиши ва ривожланиш кўрсаткичлари муассасада ташкил қилинган ота-оналар учун махсус стенд ва эълонлар бурчакларида,  мониторинг ойналарида акс этади. Бу ота-оналарнинг биз тарбиячиларга бўлган ишончини оширади, фарзандининг тарбиясига, келажагига бефарқ бўлмасликка ўргатади.

Турсуной ЖАЛИЛОВА,

Булоқбоши туманидаги  21- давлат  мактабгача таълим ташкилоти катта гуруҳ тарбиячиси, II даражали “Соғлом авлод” ордени соҳибаси.