Машҳур композитор Людвиг Ван Бетховен "Мусиқа инсон қалбини чақмоқ каби ёритмоғи лозим", деган эди. Дарҳақиқат, мусиқа шундай бир кучга эгаки, инсон қалбини тинчлантиради, руҳига ором бағишлайди. Мусиқа орқали инсон дам олади, илҳомланади, куч тўплайди.

Халқимизда "бола тарбиясини она қорнидалигидаёқ бошлаш керак", деган гап ҳам юради. Бу бежизга айтилмаган. Аёллар ҳомиладорлик вақтидаёқ, вужудидаги фарзанди яшаётганлигини ҳис қилишлари ва унга эътиборлироқ бўлишлари керак. Сокин ҳаёт тарзини юритиши, эр-хотин фарзандлари олдида жанжаллашмасдан, ўзаро тинчлик, аҳилликда ҳаёт кечириши зарур. Онанинг туғилажак фарзанди учун мусиқа қўйиб эшитиши ҳам катта аҳамиятга эга. Фарзанд она қорнидаёқ сокин ва шўх мусиқани ажрата олади. Она жўшқин мусиқа тинглаганида, бола ҳам она қорнида тез ҳаракатлана бошлайди, аксинча, сокин мусиқада тинчланади.

Янги туғилган чақалоқ онаси айтган алла оҳанггига қулоқ тутади, тинчланади. Рақсбоп шўх қўшиқ ёки мусиқа эшитса, қўл-оёқ ҳаракатланади, завқланади. Демак, бола мусиқий    ритмларни она қорнидаёқ ўзлаштирган.

Мактабгача таълим муассасаларида болалардаги мусиқий билим кўникмаларини ривожлантириш учун ёш хусусиятлари эътиборга олинади. Мусиқа машғулотлари режа асосида гуруҳларга бўлинган ҳолда олиб борилади. Бунга ритмик ҳаракатлар, мусиқа тинглаш, куйлаш жараёнлари киради. Болаларнинг мусиқага бўлган қизиқишларини ошириш учун, уларга урма мусиқа асбобларида пианино жўрлигида кичик куйлар чалиб ўргатилади.

Умумтаълим мактабларида мусиқа дарсларини ўқитиш, сифат ва самарадорлигини ошириш Давлат таълим стандарти асосида олиб борилади. Ўқувчиларни ёш хусусиятлари инобатга олиниб,  синфларга ажратилади. Жамоа бўлиб куйлаш учун қўшиқлар, тинглаш учун куйлар берилади. Мусиқий саводхонлигини ошириш учун ноталар, уларнинг жойлашуви, товушларни паст-баландлиги, бастакор-композиторлар ижодлари ўргатилади. 

Ҳар бир синфда мусиқий саводхонлик йўлга қўйилиб, ўқувчилар етти йиллик мусиқий билимларга эга бўлиб, ноталарни бемалол куйлаб бериш даражасига етадилар.

Ўқитувчилар мусиқа маданияти дарсида илғор педагогик технология ва усуллардан кенг фойдаланишлари муҳим аҳамият касб этади. Ўқувчиларни қобилиятига қараб мусиқа тўгаракларига жалб қилиш, улар билан мунтазам шуғулланиб бориш лозим. Ўқувчиларда мусиқага бўлган ҳис-туйғуни шакллантириш орқали уларнинг қалбида Ватанга бўлган муҳаббат туйғулари янада мустаҳкамланади. 

Гулираъно МАМАЖОНОВА,

Андижон шаҳридаги

3-мусиқа ва санъат мактаби ўқитувчиси.