Муносабат

Оила - жамиятнинг бир бўлаги, муқаддас ва улуғ даргоҳдир. Ана шу даргоҳни асраб-авайлаш ҳар бир инсоннинг бурчи ҳисобланади.

Барчамиз яхши биламизки, оила никоҳ асосида қурилади. Никоҳ эса Аллоҳнинг хоҳиш-иродаси билан амалга ошади. Шу боис ҳам никоҳ ва оила ҳаётимиздаги энг азиз ва қадрли неъматдир. Минг афсуслар бўлсинки, бугунги кунда етарли диний билимларга эга бўлмаган, оила масаласига юзаки қарайдиган айрим ота-оналарнинг хатоси билан ёш оилалар барбод бўлмоқда, ҳатто ҳали ҳаёт, дунё нима эканлигини   англамаган гўдаклар тирик етим бўлиб қолмоқда. Бу бизнинг йиллар давомида диний, дунёвий тарбиядаги хатоларимиз, қадим қадриятларимизни, ўзбекона одоб-аҳлоқ меъёрларини, оила нечоғлик муқаддас эканлигини унутганлигимиз маҳсулидир.

Ваҳоланки, азал-азалдан халқимиз оила бузилишига йўл қўймаган. Ҳаттоки қушнинг ини бузилса бобо, момоларимизнинг кўнгли оғриган. Бирор оилада муаммо юзага келса, кенгашиб, маҳалла аҳли маслаҳат билан ана шу муаммога ечим топган. Бугун эса оилаларнинг бузилишига оддий ҳол сифатида қарашга ўрганиб қоляпмиз.

Айни кунда баъзи оилаларнинг ёлғон ваъдалар ҳисобига барпо бўлаётганлигидан ҳам кўз юмиб бўлмайди. Совчиликка борган вакиллар куёв топарман-тутарман, ҳунарли, деб келин томонни ишонтиради ёки қиз тараф бўлажак келиннинг қўлидан келмайдиган ҳунарлар йўқлигини айтиб, уни турли сифатлар билан мақтаб, бир-бирларига унаштирилаётганлигини оқлаб бўлмайди. Тўйдан кейин эса, ана шу ёлғонлар юзага чиқиб қолмоқда. Бу қудалар ўртасида совуқчиликни юзага келтирмоқда. 

Ажримларга сабаб бўлаётган яна бир жиҳат бу -    мол-дунёга ҳирс қўяётганлигимиз. Қизимизга ҳамма нарсани муҳайё қиляпмиз, бекаму кўст турмушга узатяпмиз. Лекин унинг уқувсизлиги, оилавий ҳаётга тайёр эмаслиги, янги оилага, унинг муҳитига кўника олмаётганлиги сабаб турли низолар келиб чиқаётгани ҳам бор гап.

Касалликни ўзимиз яратиб, сўнг унга даво излашга мажбур бўляпмиз. Бу каби иллатларга йўл қўймаслик, ажримларнинг олдини олиш мақсадида маҳалламизда кенг кўламли ишлар олиб борилмоқда. Жумладан, йигит ва қизни унаштиришдан аввал ота-оналар тўйни ўтказиш бўйича ўзаро келишиб олишлари йўлга қўйилган. Бундан ташқари, турмуш қурмоқчи бўлган ёшлар билан алоҳида-алоҳида мутахассис, маҳалла оқсоқоли, имом, отинойи иштирокида суҳбатлар ўтказилиб, ёшларнинг оила қуришга қай даражада тайёрлиги ўрганилмоқда. Шундан сўнггина унаштиришга розилик берилмоқда.

Миллатимиз учун ниҳоятда уятли бўлган яна бир ҳолат борки, буни гапирмаслик мумкин эмас. Ёш оила фарзандли бўлганида куёв келиннинг ота-онасидан "суюнчи" олишидир. Тўғри, набирали бўлган ота-она азалдан куёвининг белига чорси боғлаб, "суюнчи", деб имкон қадар нимадир берган.  Лекин бугун баъзи бир куёвлар мана бунча доллар берасиз, деб суюнчи сўрашдан уялмаяптилар. Ўз қадрини билмайдиган, орсиз йигитгина бундай йўл тутади. Менимча, куёв бола суюнчи сўрашдан ор қилиши керак.

Мухтасар айтганда, бугун оила қуриш, уни мустаҳкамлаш билан боғлиқ ҳал этилиши керак бўлган муаммолар, ишлар талайгина. Бунинг учун барчамиз, кенг жамоатчилик ҳамжиҳат бўлиб иш олиб борсаккина, ижобий натижаларга эриша оламиз.

Маъмурахон МАЛЛАЕВА,

Булоқбоши туманидаги Навоий маҳалла фуқаролар йиғини мутахассиси.