(7- сон) Ҳикоя

Зулхумор кенжатойи Бобурнинг хўл бўлиб кетган сочларини артиб силаркан, оғир "ух" тортди.

- Мен катта бувингларникига тикадиган ишларимни олиб кетяпман. Даданг ишдан келса, айтиб қўй. Укангни ўша ерда ухлатаман. Ақилли бол бўлгин.

Қайнонаси Саодатхон опа бу вақтда неваралари Асилбек ва Муроджонларга ичкари уйда "тарбиявий соат" ўтказарди. Келинининг жаҳл устида ота эшигига кетиб қолганини сезмай ҳам қолди.

Зулхуморнинг кўча дарвозасини тарақлатиб очиб асабий кириб келиши онаси Ҳалима опани сескантирди: "Оббо, яна нима гап бўлдийкин?"

Она-бола ҳол-аҳвол сўрашиб, саломлашишди. Зулхумор бир бошдан: Қайнсинглиси Малоҳатнинг икки ўғли билан келгани, ўғиллари уйда шовқин-сурон кўтарганини ва ҳамма ёқни ивирситишганини, бу ҳам етмагандек кенжатойини велосипеддан йиқитиб, бетон ариққа тушириб юборишганини, Бобурнинг лаби ёрилиб кетганини-ю кейин уни уришганини гапириб берди. Қайнонасининг: "Қизларимнинг боласи шу уйга келса, малол оласиз, ҳеч сиғдирмайсиз", - деган гапларига чидолмаганини айтиб ҳасрат қилди.

- Вой болам-эй, шуни баҳона қилиб, иссиқ ўрнингни совитиб чиқиб ўтирибсанми? - деди Ҳалима опа куюниб.

- Ие, бечора боламни уч ёшга киргизгунимча жигарим эзилиб кетдику! Биласиз, Бобур жуда нимжон, - деди отдан тушса ҳам эгардан тушишни истамаган ўжар Зулхумор.

- Кўп қайсар бўлаверма, - дея она қизини бир оз жаҳлидан туширмоқчи бўлди. - Қизим, битта сенми, бола боқиб қийналган. Майли, ҳозир болангни ухлат. Дам олиб, ўзингни босиб ол. Кечки овқатни эртароқ пиширамиз. Эринг келса, уйда бўлмасанг жаҳли чиқади. Сўрамай, рухсат олмай келганингнинг ўзи катта айбинг.

- Доим ўшаларнинг тарафини оласиз. Кетмайман, хотин керак бўлса, куёвингиз келсин. Боласидан хабар олгани келар. Кейин бирга кетамиз.

- Учта боланг бўлса ҳам, эсинг кирмади, - деди онаси.

Зулхумор хом ўйлаган экан. Ботиржон кечқурун ўғлидан хабар олгани келмади. Ошналари билан ишдан кейин ўтириши бор экан. У ердан ўзи ҳам уйга ярим кечада қайтди.

Онасидан бўлган гапларни эшитиб, "Эртага ўзи келар", дея кўнглидан ўтказди. Лекин эртасига ҳам Зулхумордан дарак бўлмагач, Ботиржоннинг кўнгли оғриди. Энди унинг ҳам ғазаби келиб, тўнини тескари кийиб олди. Аразласа, қачонгача  орқасидан бориб ялиниб олиб келаман. Менинг айбим нима? Э...э... "Ўзи кетган ёр-ёр, ўзи келар ёр-ёр", - деб қўйди. Хотинининг феълини яхши билгани учун, арқонни узун ташлади. Чунки Зулхуморнинг бу кетиши биринчиси эмасди-да.

Шу зайлда кунлар ўтди. Ўртада ўғиллари - Бахтиёр ва Баҳодир икки эшик орасида сарсон бўлиб "гап ташиб" юришди.

- Дадам Бобурни олиб келинглар, деди. Тезда уйга бораркансиз. Дадам тўйга борар экан, кирларини ювиб, шимини дазмол қилиб бераркансиз?

- Ўзи ҳол-аҳвол сўраб, бу ерга келолмас эканми? - дўнғиллади Зулхумор.

Зулхумор эрининг бу чақириғи остида унга нисбатан меҳр-муҳаббати яширинганини, кўз очиб кўрган ёрига нисбатан беэътибор эмаслигини, эрининг соғинганини, кир ювишни баҳона қилиб ҳузурига чорлаётганини ҳис қилса-да, ғуруридан тушмади.

Ботиржон кўп ўйланди. Fалва чиққан ўша куни у ишда эди. Хотинига бир оғиз ёмон гапирмаган бўлса. Онасига қачонгача аччиқ қилади. Учта бола топиб, эр бўлиб ҳурматим, қадрим йўқми.

Эр-хотин иккаласи икки тарафда - ялингандек бўлиб бориб олиб келишга эрнинг ғурури йўл қўймас, хотин ҳам бўйсунгиси келмасди. Ўртада болаларга қийин бўлди.

Бир куни Ҳалима опанинг қишлоқдаги қариндоши тўйга айтиб келди.

- Зулхумор, сен тўйга бормай қўя қол. Қайнонанг, эринг эшитиб қолса яхши эмас. Мен ўғилларингни тўйга олиб бориб, қишлоқни кўрсатиб келаман - деди онаси.

Зулхумор онасининг қаршилигига қарамай уларга қўшилиб тўйга кетди.

Уйда ёлғиз қолган 8 ёшли Бахтиёр тоғасининг уйига кириб сигарет олиб чиқди. Ҳовли этагига ўтиб, ғарамлаб қўйилган сомон панасида ёнбошлаганча сигаретни туташтирди. Шу пайт кўча тарафдан келаётган тоғасининг овозини эшитиб, қўлидаги сигаретни ташладию, ўрнидан туриб кетди.

Тоғасига қўшилиб Бахтиёр ҳам уйга кирди. Тоға-жиян биргалашиб телевизор томоша қилиб ўтиришди. Бирдан қўшни аёлнинг дод солгани эшитилди. Ташқарига югуришди.

Ҳовли этагидаги сомонга ўт кетиб, олов томга туташиб бўлган экан. Ҳамма оёққа туриб, сув ташиб оловни зўрға ўчиришди. Тоғаси Бахтиёрни сўроқ-саволга тутди. "Ҳовли томондан бежо писиб келаётганингда кўнглим хира тортганди!" -деб роса койиб берди.

Тўйдан келган Зулхумор воқеадан хабар топгач:

- Мени ҳеч қаерда тинч ўтқизишмагин, - дея камига у ҳам боласини урди.

- Шу болаларнинг қитмирлиги, ғалвалари жонимга тегди. Ҳеч қаерга сиғмайман. Айбни улар қилади, гапни мен эшитаман, - дея қўлидаги кичкинтойига ҳам дўқ уриб тўшакка ўтқазаркан, - асабийлашди Зулхумор.

Ҳалима опа невараси Бобуржонни тиззасига олиб овутаркан, қизига насиҳат қилди:

- Болам, она бўлиш, болаларни катта қилиб эл қаторига қўшиш осон эмас. Болаларинг кичкина. Уларнинг ғалвасини гапирма. Катта бўлганда фойдаси тегиб ҳам қолар. Тўғрисини айтсам, хафа бўлмагин-у мана мен ҳам, сени болаларингнинг ғалваларига сабр қилиб, чидаб ўтирибман. Битта гапдан қолиб уйингда тинч ўтирганингда уйга ўт кетмаган бўлармиди. Бахтиёрни ҳадеб уравермай, ўзингда ҳам айб борлигини ўйлаб кўр, - деди.

Қудасиникига ўт кетганини эшитган Саодатхон опа ҳеч иккиланмай ҳол сўрагани йўлга тушди. Иккала қуда суҳбатлашиб, ҳасратлашиб ҳам олишди. Зулхумор овқат пишириб қайнонасини меҳмон қилди.

- Қизим, - деди Саодатхон опа, - Уйга кетамиз. Сиз йўқ уйларингиз хувиллаб қолди. Дадаси Бобуржонни роса соғинган. Ҳамманинг ўз уйида тинчигани яхши. Бўла қолинг!

Кетар вақтида онаси Ҳалима опа қизига тайинлади:

- Қизим, бундан буёғига оғир бўл. Кўряпсанми, қайнонанг яхши аёл. Бечора катта бошини кичик қилиб келибди. Лекин доим шундай бўлади, деб ўйласанг хато қиласан.

Зулхумор онасининг айтган сўзларини ҳеч ёдидан чиқармай, бу насиҳатга бир умр  амал қилишга аҳд қилди.

Ойдин МАМАДАЛИЕВА.