(7- сон)

Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ҳаёти ва ижоди шуни кўрсатадики, у  табиатан мард меҳр-мурувватли, саховатпеша ва кечиримли инсон бўлган. Бобур адолатли ҳукмдор, моҳир саркарда ва олийжаноб инсоний сифатлари билан бирга, ижодида ишқ-муҳаббатни ўзига хос усуллар ва воситалар орқали тараннум эта олган нозик дидли ижоркор сифатида ҳам машҳурдир.

Бобурнинг бизгача етиб келган лирик мероси 4000 мисрага яқин бўлиб, улар ғазал, рубоий, туюқ, қитъа, фард ва маснавийлардан иборатдир.

Шоир лирикасида аёлга бўлган муҳаббат мавзуси, инсоннинг пок севгисини улуғлаш, висол орзуси, вафодорлик мотивлари алоҳида ўрин тутади. Шоир ёр висолига эришишда ҳар қандай қийинчиликларга бардош беражагини таъкидлайди.

Бобур тушунчасидаги севги садоқат, вафодорлик ва олийжаноблик тимсолидир. Шоир ишқ-мухаббатни молу-дунё, мансаб ва барча ҳузур-ҳаловатлардан юқори кўяди. Бобур ўзининг ажойиб ғазалларида жозибадор бадиий воситалар орқали ёр қиёфасини маънан гўзал, хаё ва ибода тенгсиз, мислсиз чиройга эга тарзда тасвирлайди.

Жонима ўт солди ул рухсорайи зебо яна,

Кўнглима ул зулф бўлди мояйи савдо яна.

Кўрсатиб рухсори зулфин парий-пайкор манга,

Жону-кўнглимни қилибдур волаву-шайдо яна.

Ёр куйиндаги том сенсан манга тушти панох,

Сояйи лутфингни сол, Мун санга келдим то яна.

Ёрга қулмен дегач Бобурни расво айлади,

Тангри мендек бандасини қилмасин расво яна.

Бобур ишқнинг энг нозик ҳиссиётларини, инсоний севги барқарорлигини куйлар экан,  ёр ҳажрида жамики ҳаловатдан  кечади.

Бобур садоқатли ўғил, меҳрибон ота, содиқ дўст, вафодор ёр ва ғамхўр қариндош эди. У кекса ёшдаги қариндошларининг ҳурматини жойига қўяр, ўз болаларининг ўқиши ва тарбияси, шахсиятининг шакилланишига катта эътибор билан қарарди. Бобур қариндош-уруғларидан меҳр-муривватини аямас, дўстларининг ташвишига ҳамдардлик  билдирар ва қувончларига шерик бўлар эди. Хотинларининг барчасига бирдек эҳтиром кўрсатган.

Ҳазрат Бобурни ёр васли, ишқнинг тотли шароби, ҳижроннинг ўткир тиғини маҳорат билан тасвирлаган буюк ижоркор десак муболаға бўлмайди. Унинг ижодий ғояларини ўрганиш адабиёт хусусан, шеърият аҳли, қолаверса, кўнгли муҳаббат дардига ошно инсонларни ҳамиша ўзига ром этиб  келаверади.

Ниҳола РАҲИМОВА,

Умида СОТВОЛДИЕВА.

Андижон қурилиш ва транспорт касб-ҳунар коллежи она тили ва адабиёт фани ўқитувчилари.