(42- сон, 2016 й. Мулоҳаза)

Fуломжон тоғанинг 8 нафар фарзанди бор. Катта фарзандлари уйли -жойли, алоҳида иморат солиб чиқиб кетишган. Кўзларининг оқу-қораси, кенжатой дилбанди Ёқубжон ота-онаси билан қолган. У ўзи компьютер мутахассислигини битирган. Оила аъзоларининг розилигини олиб, курсдоши Гулсуной билан турмуш қурган.

Меҳр-оқибат ва садоқат риштаси мустаҳкам боғланган бу ошёнда яна бир шодиёна. Оила сафи яна бир кишига кўпаяди. Гулсуной қизли бўлди. Чақалоққа исм қўйиш учун Fуломжон тоғанинг волидаси Самарахон аяга мурожаат қилдилар:

- Буви, чеварангизга ўзингиз исм қўйиб берасиз-да, - деди набираси қувончдан.

- Чеварам ҳаётда асло мусибат кўрмасин, бугунгидай гўзал ва фаровон ҳаётимизга шукроналик рамзи дея гўдакнинг исми "Шукрона" бўлсин, - деди. 

Бувижонлари қўйган исм оиланинг барча аъзоларига маъқул келди. Шукрона - қандай чиройли ва гўзал исм.

Шу ўринда айрим кишилар томонидан фарзандлари, яқинлари исмларини бузиб талаффуз қилиш, қисқартириб айтиш ёки қандайдир лақаблар билан чақиришдек хунук ҳолатларга дуч келамиз-ки, бу кўнглимизни ранжитади. Бу каби ҳолатлар халқимизнинг гўзал анъаналарига,  одоб-аҳлоқ меъёрларига зиддир. Қолаверса, психологлар томонидан ўтказилган тадқиқотларга кўра, исми бузилган ҳолда айтилган шахсга нисбатан кишиларнинг аксариятида салбий фикрлар юзага келар экан. Масалан,  Моҳинур, Нилуфар исмли танишларимни оиласидагилар, дўстлари "Моқи", "Нилу" деб чақиришларини кўпчилик яхши қабул қилмайди.

- Исм - инсоннинг кўрки, гўё ўша инсоннинг жисмига ўйиб ишланган нақшдир, - дейди психолог Ферузахон Казакова. - Исмнинг қандай талаффуз қилиниши ўша инсон ҳаётининг шаклланиши, қандайдир натижаларга эришиши ва ҳаётда ўз ўрнини топишида муҳим роль ўйнайди.

Дарҳақиқат, исм инсон ҳаётида муҳим аҳамият касб этади. Агар оила бошлиғи ўз фарзандига номуносиб исм танласа, келгусида фарзанди исмидан уялиши, бунинг натижасида у ўз имкониятларидан тўлақонли фойдалана олмаслиги мумкин. Шу боис, ота-оналар фарзандларига ўзбекона, гўзал исмлар қўйсин, биз эса ўша исмларни ўз ҳолича айтишни, тилимиз гўзаллиги, ўзбекона одоб-аҳлоқ меъёрларини унутмайлик. 

Сиёвуш  РЎЗИЕВ,

Андижон машинасозлик институти қошидаги Бўстон академик лицейи ўқувчиси.