Ҳуқуқий маслаҳатхона

- Турмуш қурганимизга 21 йил бўлди. Бир қиз ва бир ўғлимиз бор. Қизимиздан набирали бўлганмиз. Бироқ турмуш ўртоғим яқиндан буён ажрашмоқчи бўлиб, судга ариза берди. Мен эса қуда кўрган, келин туширадиган пайтимизда ажрашишдан ор қиляпман. Суд бизга бир марта 6 ой синов муддати белгилади. Шу муддат тугагандан сўнг ҳам мен ажралишни истамасам, суд қандай қарор чиқариши мумкин?

Г. , Андижон шаҳри.

- Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 41-моддасига биноан, агар суд эр ва хотиннинг бундан буён бирга яшашига имкон йўқ, деб ҳисобласа, уларни никоҳдан ажратади.

Олий суд пленумининг 2011 йил 20 июлдаги "Судлар томонидан никоҳдан ажратишга оид ишлар бўйича қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида"ги 6-сон қарорининг 15-16-бандларига асосан, никоҳдан ажратиш тўғрисидаги ишни кўришда оилани сақлаб қолиш чораларини кўриши лозим. Оилани сақлаб қолиш мумкинлигини тасдиқловчи ҳолатлар  (болалар борлиги, никоҳнинг давомийлиги, оиладаги муносабатларнинг хусусияти ва бошқалар) аниқланса, суд ҳар иккала тарафнинг ёки улардан бирининг илтимосига биноан ёҳуд ўз ташаббуси билан никоҳдан ажратиш тўғрисидаги ишни кейинга қолдиришга ҳақли. Бундай ҳолда, суд Оила кодексининг 40- моддаси 2-қисмига мувофиқ, эр-хотин ярашиши учун 6 ой муддат тайинлайди. Бунда Оила кодексининг 218-моддаси талабларини инобатга олган ҳолда ярашиш учун бериладиган 3 ой муддат самарасиз ҳисобланади. Белгиланган 6 ой муддат ичида ишнинг кўрилиши бир неча марта кейинга қолдирилиши мумкин.

Суд эр ва хотиннинг ёки улардан бирининг аризасига кўра, ярашиш учун берилган муддатни бунга жиддий асослар мавжуд бўлган ҳолларда қисқартиришга ва ишни бу муддат тугагунга қадар кўришга ҳақли. Ярашиш учун берилган муддатни қисқартириш тўғрисидаги масала суд мажлисида тарафларни хабардор қилган ҳолда ва ажрим чиқариш йўли билан ҳал этилади.

Оиладаги вақтинчалик келишмовчиликлар, тасодифий сабабларга кўра келиб чиққан ихтилофлар, шунингдек, эр-хотиндан бирининг ёки ҳар иккисининг жиддий сабаблар келтирмаган ҳолда никоҳ муносабатларини давом эттиришни истамаслиги никоҳдан ажратиш учун асос бўла олмайди. Никоҳни бекор қилишга асослар бўлмаганда суд даъвони рад этади.

Саволга ҳуқуқшунос

Дилшода РАҲМОНОВА жавоб берди.