Мутахассис минбари

Юртимизда ёзнинг жазирама кунлари бошланди. Ёз фаслида нафақат болажонлар, балки катта ёшдаги кишилар ҳам беихтиёр табиат қўйнига чиқишга, сув ҳавзаларига бориб чўмилишга ошиқади. 

Шундай кезларда киши танлаган сув ҳавзаси қанақа эканлиги ва у ерда чўмилиш қандай салбий оқибатларга олиб келиши билан қизиқади, деб ўйлайсизми? Йўқ, албатта! Бундай кезлар киши тезроқ оромбахш сувга тушиб, иссиқ тафтини, ўзидаги чарчоқ ва ҳорғинликни аритгиси келади.

Азиз юртдош, чўмилишга бир дақиқа шошмай туринг! Сиз танлаган сув ҳавзасида чўмилишга рухсат берилганми? У соғлигингизга салбий таъсир кўрсатмайдими? Шу  саволларни бир ўйлаб кўринг. Мулоҳаза юритмасдан чўмилиш саломатлигингизга, ҳаётингизга хавф солиши мумкин. Таҳлилларга кўра, сўнгги йилларда чўкиш билан боғлиқ бахтсиз ҳодисалар таҳлил қилинганда мулоҳаза юритмасдан ёки рухсат этилмаган очиқ сув ҳавзаларида чўмилиш оқибатида  келиб чиққанлиги аён бўлади.

Вилоятимиздаги барча сув ҳавзаларида юз бериши мумкин бўлган кўнгилсиз ҳолатларнинг олдини олиш бўйича кенг кўламли тадбирлар, тарғибот ишлари олиб борилмоқда.  Албатта, бу борада ота-оналар ҳушёрлиги ҳам муҳим аҳамият касб этади. Агар ҳар бир ота-она фарзандига сув ҳавзаларида чўмилиш қоидаларини ўргатиб борса, ёки қаерга чўмилишга бораётганидан хабардор бўлиб турса, албатта, юз бериши мумкин бўлган салбий ҳолатларнинг олди олинади. 

Шуни эслатиб ўтиш зарурки, фақат қутқарув хизмати бўлган жойлардагина чўмилишга рухсат этилади. Шунда бахтсиз ҳодиса юз берса, қутқарув хизмати тезда ёрдамга келади. Чўмилиш жойини чеклайдиган, тез ва кўпириб оқаётган сувга шўнғиш мумкин эмас.

Чўкиш нафас йўлларининг сув ва  бошқа суюқликлар билан тўлиб қолиши оқибатида юзага келадиган ҳолатдир. Агар, ниҳоятда чарчаган, сувда узоқ вақт қолиб кетган, ёки қорин оч бўлса,  шунингдек, спиртли ичимлик истеъмол қилинган, чанқоқ, касаллик сизни безовта қилаётган вақтларда чўмилмаганингиз маъқул.

Чўкаётган одамни сувдан олиб чиқиш ҳам катта маҳорат талаб этади. Бунда бир неча қутқариш усуллари мавжуд. Улардан бири - чўкаётган кишига орқа томондан сузиб яқинлашиш, сочи ва қўлтиғи остидан ушлаб, юзини тепага қаратиб, ўзингизни ушлаб олишга йўл қўймаган ҳолда қирғоққа қараб сузиш керак. Ҳаракат усулларидан бири жабрланувчининг чангак қучоғидан ушлаб олишдир. Жабрланувчига тезлик билан биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш керак.

Чўмилиш борасида ҳушёр бўлиш киши саломатлиги ва ҳаёти хавфсизлигининг гаровидир. Шундай экан, юртимизда мавжуд чўмилиш ҳавзаларидан фойдаланганда ҳушёр бўлиш, бу борада  белгиланган қоидаларга амал қилиш ҳамда фарзандларимизнинг таъқиқланган жойларда чўмилмаслигини назорат қилиш орқали уларнинг хавфсизлигини таъминлаш ҳар биримизнинг зиммамиздаги   бурчдир.

Ботиржон СОТВОЛДИЕВ,

Балиқчи тумани фавқулодда вазиятлар бўлими бошлиғи, майор.