Инсон руҳияти

Гўзал, оқила, ишда, илмда катта муваффақиятларга эришган, феъли ҳам ажойиб, аммо… ёлғиз! Сизнинг танишларингиз орасида ҳам шундай қизлар бордир? Хўш, у нега шу пайтгача ёлғиз, нега бахти очилмади? Сиз келин қилиш умидида қиз қидирганларга унинг манзилини берасиз, яхши йигитлар билан таништириб қўясиз, бироқ бари бефойда. У негадир номзодларни ўзидан нари итараётгандек ёки нимаси биландир чўчитаётгандек. Хўш, муаммо нимада? Руҳшунослар фикрича, бундай қизлар бир неча тоифага бўлинар экан.

1-тоифа: ҚИРОЛИЧА

Бир қарашда кишида яхши таассурот қолдиради. Чиройли, очиқкўнгил, киришимли, қувноқ ва бамаъни қиз. Бундан ташқари, ҳавас қилса арзигулик келин бўлиши мумкин: олий маълумотли, яхши ишда ишлайди, зиёли оилада тарбия топган. Шунга қарамай, ёши 28 га чиқса ҳамки, ҳамон оила қурмаган. Ҳатто шу пайтгача бировдан севги изҳори ҳам эшитмаган. У бўлажак турмуш ўртоғига қўядиган шартларни эшитиб, нега йигитлар бу қиздан узоқроқ юришини тушунса бўлади. Яъни, у бўлажак куёв ичмасин, чекмасин, яхши пул топсин, уни қаттиқ севсин ва ундан ҳар томонлама баланд бўлиши керак, деб ҳисоблайди. Борди-ю талабгор йигит бу талабларга жавоб бермаса,  мағрур қироличамиз қошларини чимириб, шўрликни "брак"ка чиқаради. Бу тоифадаги қизларда қуйидаги хусусиятлар кўзга ташланади:

- ҳаммага танқидий назар билан қарайсиз;

- муроса қилишни билмайсиз;

- фикр ва мулоҳазангиз қатъий ва кескин;

- ўзингизни доимо ҳақ деб биласиз;

- кўпинча сиз билан яхши мулоқот бошлаган инсонларнинг вақт ўтгани сайин сиздан ўзларини олиб қочишларини сезасиз;

- ҳазилни кўтара олмайсиз.

Нима қилмоқ керак?

Биринчи навбатда ғурурни бир четга суриб қўйиб, дугоналарингиз, яқинларингиздан сизни яхшилаб танқид қилишларини сўранг. Сўнг уларга диққат билан қулоқ солинг, гапларини бўлманг ва баҳслашманг.  Танқидларни инобатга олишга ҳаракат қилинг. Йигит билан учрашганда унинг камчиликларига эмас, фазилатларига эътибор қаратинг. Кўпроқ тинглашни ва баҳслашмасликни ўрганинг.

2-тоифа: НАЗОРАТЧИ

"Азизим, бугун концертга борамиз-а, унутмадингизми? Соат нечадалигини эсдан чиқармагандирсиз? Концерт зали қаерда жойлашганини биласизми? Илтимос, кеч қолманг, уйдан вақтлироқ чиқинг. Қани, ҳаммасини бир бошдан такрорланг-чи: қачон, қаерда, соат нечада учрашамиз? Бақирманг, мен нима қилдим сизга?!" Ўзини ақлли ва назоратчидек тутадиган бундай қизга уйланишни ким ҳам истарди?! Ҳамма нарсани назорат қилавериш одати ёшлигидан қизларга панд бериб келади, аммо бундай қизлар буни тан олишни истамайди. Ушбу тоифага кирувчи қизларда қуйидаги хусусиятлар устунлик қилади:

- ҳамма нарсани назорат қилаверасиз;

- "буни мендан бошқа ҳеч ким қила олмайди", деб ўйлайсиз;

- бир нарсани қайта-қайта такрорлайверасиз;

- учрашувга йигитнинг кеч қолишини кечириб бўлмас гуноҳ ҳисоблайсиз;

- эркаклар кўп нарсани билмайди, деб ўйлайсиз.

Нима қилмоқ керак?

"Бор-ей!" деб ҳаммасини ўз ҳолига ташлаб қўйинг. Ҳар бир ишда ўзингиз ёқтирган инсонга имкон беринг. Хўп, сиз назорат қилмасангиз, ҳеч бир иш ҳал бўлмайди. Хўш, нима қилибди? Шунинг учун севимли инсонингиз билан муносабатингизни бузишингиз шартми? Унга ҳам имкон беринг, масъулиятни зиммангизга олманг.

  3-тоифа: "ЭРСИЗ

 ҚОЛМАСАМ БЎЛДИ!"

Бу тоифа қизлар болалигиданоқ келин бўлишни орзу қилади. Бошқа қизларга ўхшаб "шифокорлик касбини танлайман" ёки "катта ўқишда ўқийман" демайди, фақат "келин бўламан" дейди.

Чиройли либосларда эрини кутиб олишини, унга ширин таомлар пишириб, бир этак бола туғиб беришини ўйлаб катта бўлади. Аксига олиб, бахт кутганида келмайди. Дугоналари ўқишни битириб, турмушга чиқиб, унинг ёши 25 га чиқди ҳамки, орзу қилгани - рўёбга чиқмаяпти. Қадди-басти келишган, юзлари ойдай, бир хонадонни гулдек яшнатадиган қиз ҳамон бошқаларнинг тўйида келинларга ҳавас ва ҳатто ҳасад билан қарашдан нарига ўта олмаяпти. Йигитларга ортиқча талаб ҳам қўймайди. Шунчаки, уйим-жойим дейдиган бўлса, кифоя. Аммо йигитлар негадир уни танлашмаяпти. Айниб кетган совчилардан бирининг   орқаворотдан айтишича, қиз иккинчи учрашувдаёқ ўзини йигитнинг хотинидек тута бошлабди. Бундай тоифадаги қизларда қуйидаги хусусиятлар устунлик қилади:

- ҳар бир йигитга бўлажак турмуш ўртоғингиз сифатида қарайсиз;

- йигит нимадан гап очмасин, мавзуни тўй ва рўзғор ташвишларига бурасиз;

- ўзингизнинг ажойиб бека бўлишингизни кўз-кўз этаверасиз;

- унинг пулларини тежамоқчи бўласиз.

Нима қилмоқ керак?

Аввало, келажакка доир аниқ режалар тузиб, ҳар бир йигитга бўлажак эрдек қарашни бас қилинг. Қизиқишларингиз доирасини кенгайтиринг, бирор фойдали машғулот билан шуғулланинг, касб ўрганинг, хуллас, "нима бўлса ҳам эрга тегиш" фикридан бироз чалғинг. Танишган йигитингизнинг шахсий ҳаётига дарҳол аралашиб, унда тартиб ўрнатишга киришиб кетманг. Сиз ҳозирча унинг ҳаётида шунчаки бир меҳмонсиз. Йигит сизни шунчаки кўрмоқчи, синамоқчи, аслида қандай эканлигингизни билмоқчи. Ҳеч қачон тўй, рўзғор, биргаликдаги ҳаёт мавзуларига шаъма ҳам қилманг.

4-тоифа: ОFЗИ КУЙГАН ҚАТИҚНИ ҲАМ ПУФЛАБ ИЧАДИ

Бу тоифадаги қизлар йигитларга ишонмайди. Чунки бир пайтлар кимдир уни ишонтириб, қўйнини пуч ёнғоққа тўлдириб, охири бошқага уйланиб кетган. Кейин қизни совчилар орқали бир йигитга унаштиришганди, бўлажак куёвнинг гиёҳвандлиги маълум бўлиб, тўй бузилди. Шундан сўнг у ўз қобиғига ўралиб олиб, ҳеч бир йигитни яқинига йўлатмайдиган бўлиб қолди. Орадан маълум фурсат ўтгач, яралар ўрни битиб, қиз яна оила қуриш, фарзандли бўлиш ҳақида ўйлай бошлади. Аммо энди ҳар бир йигит унинг кўзига алдоқчи, гиёҳванд, бўлиб кўринарди.

Бу тоифадаги қизларда    қуйидаги хусусиятлар устунлик қилади:

- оилангизда муаммолар кўп;

- яхши йигитлар борлигига ишонмайсиз;

- эртами-кеч сизни барибир алдаб кетади, деб ўйлайсиз;

- имкон бўлиши билан йигитингизнинг чўнтаги, телефонини текширмоқчи, умуман, у ҳақда ҳамма нарсани билмоқчи бўласиз.

Нима қилмоқ керак?

Аввало, яхши нарсалардан ибрат олишга интилинг. Таниш-билишларингиз орасида бахтли оила қурганлар йўқми? Уларга бахт кулиб боқибдими, демак, сизга ҳам ана шундай бахт насиб этиши тайин. Ўзингизнинг бу қадар бадгумонлигингиз сабабини англашга ҳаракат қилинг. Инсонларга, хусусан, йигитларга озгина бўлса-да, ишонишни ўрганинг. Унутманг, инсонга ишонмасангиз, у кўнглингизнинг ёпиқ эшигини чертавериб, охири чарчаши мумкин.

Камола ЭРГАШЕВА

тайёрлади.