Қайтган дуо

Баҳодиржон деган дилкаш, ҳазилкаш улфатимиз бор. "Эшон ака" деб ҳазиллашиб юрамиз. Бир гал пахта йиғим-теримига чиқишганда бригада бошлиғи депти:

  - Мана шу тракторчимиз жа-а яхши йигит-у, келин билан оралари чатоқ бўлиб қолиб, сал хафа бўлиб юрипти-да. Эшон ака, бир дуо қилинг, зора келиннинг кўнгли илиб...

  - Қуруқдан - қуруқ қандай бўларкин?.. 

  - Э-э, Эшон ака, эртага эрийдиган бўптурибди -да!

  Шунда Баҳодиржон узундан-узоқ дуо қилибди. Тракторчи хурсанд бўлиб кетибдию, эртасига қовоқ-тумшуғи осилиб қайтиб келибди.

  - Э - э, дуойингиз ўтмас экан...

  - Сиз мендан хафа бўлманг, - дебди Баҳодиржон қувлик билан, - ўзим ҳам кечаси билан ухлолмай чиқдим.

  - Нега?..

  - Йигирма йил аввал оламдан ўтган отам тушимга кириб, "Шу ёшга кириб ҳам ақлинг кирмадими, нега айтганимни қилмайсан? Мана қилган дуойинг эгасига бориб қайтиб келди" - деди.

  - Ростдан - а?

  - Ҳа - да!.. "Қайси гапингизни бажармадим, дада", дедим. - Шунда айтган гаплари қулоғим остида жаранглади: "Ахир, мен сенга айтганман-ку, болам, насияга дуо қилмагин" деб.

"НИМА БИЛАН УРДИ?"

Ўтган асрнинг олтмишинчи йилларида вилоят партия қўмиталари иккига бўлинган: саноат партия қўмитаси, қишлоқ хўжалиги партия қўмитаси. Шу даврлар ҳар бир майда-чуйда гаплар билан ҳам партқўмларга шикоят қилиш авж олган экан.

  Вилоятнинг нуфузли идорасига бошини дурра билан боғлаб олган аёл келибди. Эшикбонлар ундан келишининг мақсадини сўрашипти.

  - Обқўмга арзим бор,-депти аёл.

  - Қайси обқўмга?

  - Обқўмга-да!

  - Ҳозир иккита обқўм бор: қишлоқ хўжалик обқўми, саноат обқўми. Қайси бирига арзингиз бор?

  Аёл жавоб беролмай ҳайрон бўлибди.

  - Нима масалада келгансиз?

  - Эрим урди. Шундан шикоят қилиб келдим. Қайси обқўмларингга киришим керак?

  Энди эшикбонлар ҳам ўйланиб қолишибди.

  - Эрингиз нима билан урди?- сўрабди улардан бири аёлнинг боши боғланганлигига ишора қилиб.

  - Шоли ўргани кетиб, ярим кечаси ширакайф бўлиб келувди, "Ўша ёқда тунаб қолавермабсиз-да" девдим, "Э-э" дедию қўлидаги ўроқни ирғитиб юборди. Шунда...

  - Демак, ўроқ билан экан-да,-дебди эшикбон танга топган калдай илжайиб.-У ҳолда қишлоқ хўжалик обқўмига кираркансиз, опа. Мабодо, болға билан урганда саноат обқўмига кирардингиз.

ПУЛНИ ЭҲТИЁТ ҚИЛИНГ

Эрини дам олиш уйига кузатаётган аёл тайинлади:

  - Пулни эҳтиёт қилинг, дадажониси. Ўғлингиз уйлайдиган, қизингиз турмушга чиқарадиган бўп қолди. Уйимиз таъмирталаб бўлиб турибди. Ҳаммаси шу ўлгир пулга боғлиқ. Шунинг учун пулни сал олди-орқангизга қараб ишлатинг.

  Кейин эри пулни нималарга ўринсиз сарфлаб қўйишини ўзича чамалаб, бир нарса эсига тушгандай кўзлари порлади,  бир болаларига, бир эрига қараб секинроқ овозда қўшиб қўйди:

  - Ҳалиги… ўзимизни уйда бепул топиладиган нарсага ҳам пул  сарфлаб юрманг.

ТЕКШИРИШНИНГ "ИШОНЧСИЗ" УСУЛИ

Эшитиш қобилиятим сал пасайгандек туюлиб поликлиникага бордим. Шифокор аёл эшитишимни текшириш учун бир қулоғимга бармоғини қўйиб айлантириб шовқин ҳосил қилди-да мулойим овоз билан сонларни айта бошлади, мен такрорлаб турдим.

  - Ўн саккиз... ўттиз тўрт... эллик олти... йигирма бир... олтмиш етти...

  Шифокор аёл овозини тобора пасайтириб борар, мен бутун диққатимни жамлаб эшитиб, айтган рақамларини такрорлардим.

  Шифокор аёл иккинчи қулоғимни ҳам шу йўл билан текширгач деди:

-  Эшитишингиз яхши экан. Ташвишланишга ҳожат йўқ.

-  Текширишнинг бошқа усули йўқми? - дедим кулиб, ҳазиллашиб.

-  Нима учун? - мулойим жилмайди шифокор аёл.

-  Ҳа, энди, бу қулоқлар... бошқа ҳеч нарсани эшитмай қолганда ҳам... аёлларнинг шивирлашини эшитаверади-да.

Ҳабиб СИДДИҚ