(38-сон) мулоҳаза
Яқинда бувимникига, қишлоққа бордим. Бир неча йилдан буён бормаганим учун очиғи, у ердаги ўзгаришлардан лол қолдим. Кўчалар кенгайган, таъмирланган, айниқса, маҳалла гузарининг қиёфаси тубдан ўзгарган эди. Бир-биридан чиройли савдо дўконлари, маиший хизмат шохобчаларининг одамлар билан гавжум эканлиги, ораста ва покизалиги ҳар қандай кишининг ҳавасини келтиради.
Ана шу ўзгаришлардан хурсанд кетаётиб, сартарошхона олдида ёши 50-60 атрофидаги уч-тўрт нафар кишининг қартабозлик қилиб ўтиришларини кўриб, кўнглим бироз ранжиди. Улардан бири ҳатто оппоқ соқолли нуроний эди. Атрофида эса мактаб ёшидаги болалар уларнинг ўйинини кузатиб туришарди. Афсуски, отахонлар болаларга дарсингни тайёрла, бошқа фойдали иш билан шуғуллан, дейиш ўрнига қарта ўйинини томоша қилиб туришларига парво ҳам қилмас эдилар.
Очиғи, бу ҳолат анчагача хаёлимдан кетмади. Бугун газета саҳифалари, телевидение кўрсатувларида, таълим масканларида ёшлар тарбияси, уларни аҳлоқ-одобли, миллий анъаналаримизга ҳурмат руҳида тарбиялаш ҳақида жуда кўп гапирилаётган бир пайтда айрим юртдошларимиз уларнинг тарбиясига салбий таъсир кўрсатувчи юқоридаги каби ҳолатларга эътиборсиз қарашларини асло оқлаб бўлмайди.
Ахир ёши улуғлар ёшларга шахсий сифатлари билан ибрат бўлишлари, маҳалла гузари эса одамларнинг нафақат маданий хордиқ чиқарадиган, балки ёш авлодга инсоний бурч ва вазифалар ҳақида сабоқ берадиган тарбия маскани бўлиши керак эмасми? Қарта ўйинларини томоша қилиб ёки компьютер ўйинлари билан машғул бўлиб улғаяётган ёшлар келажакда қандай инсонлар бўлиб камол топишлари мумкин? Улар кун келиб, жамиятга нафи тегадиган, ўз яқинлари, оиласини қадрлайдиган кишилар бўлиб вояга етадими, деган саволлар бугун барчамизни ташвишга солиши керак. Чунки, юксак маънавиятли, ҳар жиҳатдан етук ва соғлом авлод тарбияси масаласи зиммамиздаги масъулиятли вазифадир. Шу ўринда таъкидлаш керакки, маҳалла гузари болаларга ибратли панд-насиҳатлар, яхши билан ёмонни ажрата олишларига кўмак берадиган тарбия маскани бўлиши учун маҳалла фаоллари, айниқса, ёши улуғ инсонлар жиддий эътибор қаратишлари керак.
Халқимизда "Бир болага етти маҳалла ота-она!", "Маҳалла - муқаддас қўрғон" деган ҳикматли гаплар бежиз айтилмаган. Зотан, маҳалла ёш авлоднинг комил инсон бўлиб вояга етишига муҳим таъсир кўрсата оладиган маскандир. Шундай экан, маҳаллаларда эртамиз эгалари бўлган ёшлар тарбиясига эътиборсиз қарамайлик.
Мақсуда БАҲРОМОВА,
АДУ филология факультети талабаси.
