(7- сон) Ҳаёт ҳикматлари

Қайсидир ҳикоятда ёзилишича, бир табибнинг жуда зийрак, лекин бесабр шогирди бор экан. Бир куни табибнинг олдига кўзи ожиз одамни олиб келишибди. Табиб шогирдига малҳам тайёрлашни буюриб, қандай гиёҳлар солиш кераклигини айтибди. Шогирди ҳамма ишни устози айтганидек бажарибди. Малҳамни беморнинг кўзига қўйишибди. Эртасига кўр одамнинг кўзлари очилиб, кўра бошлабди. Бундан севинган беморнинг қариндошлари табибга миннатдорчилик билдириб, совға-саломлар беришибди.

Шогирднинг бир қўшниси бўлиб, анча йиллардан бери кўзининг хиралигидан нолиб юрар экан. У устози каби шуҳрат қозонишни ўйлаб, уни даволамоқчи бўлибди ва олдинги бемор одамга тайёрлагани каби малҳам тайёрлаб, унинг кўзига қўйибди. Лекин эртасига қўшнисининг кўзи умуман кўрмай қолибди. Буни эшитган устоз-табиб шогирдидан қаттиқ ранжиб, шундай деган экан: - "Ҳар бир касал эгасининг ўзига хос касаллик сабаблари бўлади. Уларни атрофлича ўрганиб, кейин дори тайёрланади. Бу эса анча тажрибани талаб қилади. Сен каби шошқалоқлар эса мана шундай кўнгилсизликларни келтириб чиқаради".

Дарҳақиқат, айрим талаба-ёшлар устоз ҳамда ёши улуғ кишиларнинг билган-ўргатганларини чала-чулпа билиб олиб, шошқалоқликлари туфайли уни амалда қўллашда хатоликка йўл қўядилар. Натижада бошқаларга ёрдам бераман деб, зиён етказиб қўядилар.

Аслида инсоннинг билиш жабҳаси чексиздир. Аммо бир инсон учун ҳамма нарсани билишнинг ҳожати йўқ, яъни меъёрга амал қилиш мақсадга мувофиқ. Чунки, киши истеъмол қилгани билан эмас, хазм қилгани билан яшайди. Бу таъриф нафақат танага, бали ақлга ҳам тааллуқлидир. Инсонга хос барча фазилатларнинг энг муҳими ақл ҳисобланар экан, киши илм ўрганишда шошмашошарликка эмас, сабр ва аниқлик каби жиҳатларга суянмоға лозим. Зеро, мана шундагина унинг илмидан одамлар баҳраманд бўлади, ўрганган илм нурининг чироқлари ўзгалар ҳаётини машъала каби ёритиб туради.

Инсон учун энг муҳими шу эмасми?!

 Сайфиддин ЮЛДАШЕВ, Андижон шаҳри.