(46- сон, 2016й. Жаҳон адабиёти)

Али ТУТҚУН, турк адиби.

ҳикоя

Ҳамманинг ишдан қайтадиган вақти бўлгани боис, йўллар тирбанд эди. Аҳмад кўп ўтмай, маршруткалар турадиган жойга етиб олди.

Маршруткалар тураргоҳининг бир чеккасида бир балиқчи бақирарди: "Кеп қолинг, балиқ беш минг лира бўлди, беш минг лирага балиқ бераман". Аҳмад кечки овқатга балиқ ейиш ҳақида ўйлаб қолди. Рафиқаси билан қизи балиқ ейишни ёқтиришарди. Очиғини айтганда, унинг ўзи ҳам оиласи даврасида балиқ зиёфатини ташкил этишни хуш кўрарди.

-    Ука, балиғингдан бир кило бер. - Балиқчи унга қараб:

-    Ака бир ярим кило берсам бўлмайдими? - деди. Аҳмад унга қараб кулди:

-    Пулим камроқ эди-да.

Балиқчи харидорни ортиқ саволга тутиб ўтирмай, "Жонингиз соғ бўлсин", деганча балиқлардан бир кило тортишга киришди. Шу пайт уларнинг ёнига ёши каттароқ онахон келди. Онахон эгнига эски-туски кийим кийиб олганди.

-    Болам, менга ҳам балиқ олиб беролмайсанми?

-    Олиб бераман, холажон, - дея Аҳмад балиқчига юзланди. - Уч кило тортинг. Менга бир кило, холага икки кило.

Балиқчи балиқларни пакетга жойлаётганда Аҳмад онахондан:

-    Хола, нонингиз борми? - дея сўради. Онахон жимгина ерга қаради. Кейин эшитилар-эшитилмас: - Ноним йўқ, болам, - деди.

-    Шу ерда тура туринг, мен ҳозир, - деганча У тирбанд машиналар орасидан бир амаллаб ўтиб, йўлнинг нариги томонидаги дўконга кирди-да, тўртта нон билан ортга қайтди. Сўнгра нон билан балиқларни онахонга тутқазди.

-    Яна бирор нарса керакмасми, тортинмай айтаверинг...

Онахон неча йиллардан буён кийилганидан адо бўлаёзган пальтосининг чўнтагига қўлини суқиб, Аҳмаднинг кўзларига боқди.  У нималардир демоқчи бўлардию ийманарди. Қўлидаги нарсани шунча  марҳамат кўрсатган йигитга "кўрсатсамми-йўқми" дея иккиланарди. Онахоннинг ич-ичидан эзилаётганини сезган Аҳмад жилмайганча деди:

-    Қўлингизда нима бор, холажон, қани кўрай-чи?

Онахон чўнтагидан бир дори шишасини чиқарди.

-    Болам, икки ойдан буён мана шу кўз томчиларини ололмаяпман.

-    Қани беринг-чи, - дея Аҳмад онахоннинг қўлидаги дори шишасини олди ва "мен ҳозир" деганча дорихона томон ошиқди.

Буларнинг барчасини кузатиб турган балиқчи шошиб қолганди. Бир томондан фахрланса, иккинчи томондан ўзидан уяла бошлади. У пештахтасида доимо бўш турадиган стулни келтириб, онахонни ўтиришга таклиф қилди. Онахон миннатдорчилик билдирганча стулга ўтирди. Аҳмад дорихонага кириб сотувчига деди:

-    Сизларда мана бу доридан борми?

-    Ҳа, бор, - деди сотувчи ва пештахтада турган ўша доридан олиб, Аҳмадга тутқазди. Аҳмад кўчанинг нариги томонида онахоннинг стулда ўтирганини кўриб, бу гал югуриб ўтирмади. Ичида "Барака топ, юртдошим" дея балиқчини дуо қилди.

Аҳмад дорини онахонга тутқазаркан, бу сафар "Яна нима олиб берай" демасдан, чўнтагида бор пулни кампирга берди ва унинг қўлларидан ўпди. Сўнгра онахонни уйига элтадиган автобусга ўтирғизди. Кампир уни узундан-узун дуо қилаётиб, кўзларига ёш олди. Онахон йиғласа-да, унинг мамнунлигини сезиш қийин эмасди.

Автобус жойидан қўзғалгач, Аҳмаднинг кўзи унга қараб турган балиқчига тушди. Онахоннинг ташвиши билан бўлиб, балиқчининг пулини беришни унутганди. Балиқчи буни пайқаган шекилли, жилмайганча:

-  Майли, ака, иккингизга ҳам ош бўлсин, мен розиман, - деди.

Улар бир-бирига хайрли оқшом тилаб, айрилдилар. Аҳмад бекат томон бир-икки қадам ташлаб, жойида қотиб қолди. Чўнтагида на уйга бориш учун, на нон сотиб олиш учун пул қолганди. Ўйланиб туриб, борига шукр қилди. Уйигача  пиёда ярим соатлик йўл эди. Кутилмаганда ёмғир томчилай бошлади. Аста қадамлар ёмғир шиддат олган сайин тезлашди. Аҳмад бир четдаги телефон буткасига кириб олди ва таниш рақамларни терди. Гўшакни қизалоғи кўтарди.

-    Дадажон, қайдасиз, - дея сўради қизалоқ.

-    Қизим, келяпман, онангга бугун балиқ ерканмиз, деб айт, хўпми?

-    Хўп, дадажон, фақат тезроқ келинг.

Аҳмад яна йўлга чиқди. Ёмғир шивалаб ёғарди. У балиқ солинган пакетни бир қўлида маҳкам тутиб олганди, иккинчиси билан эса шамолда силтанаётган пальтосининг ёқасини ушлаганча олға одимларди. Аҳмад бироз юриб, кўкка боқди.

-    Худойим, Ўзингга беадад шукрлар бўлсин, бугунгидек кучни ҳар куни бергин, - дея дуо қиларкан, қалби алланечук бўлиб, кўзларига ёш келди. Ёноғидан томчилаган кўз ёш ёғаётган ёмғир томчилари билан қўшилиб кетди.

Турк тилидан  Рустам НУРИЛЛАЕВ таржимаси.